(ዘ-ሐበሻ) ታዋቂው ድምፃዊ እዮብ መኮንን በጠና መታመሙ ታወቀ። ድምፃዊው ኢዮብ መኮንን በቅዱስ ገብርኤል ሆስፒታል በህክምና ላይ እንደሚገኝ የዘ-ሐበሻ ዘጋቢዎች ገልጸዋል።
ከኢትዮጵያ ምርጥ የሬጌ ሙዚቃ ተጫዋቾች መካከል አንዱ የህፕነው ኢዮብ መኮንን በአሁኑ ወቅት “ኮማ” ሊባል በሚችል ደረጃ ላይ እንዳለ ያስታወቁት ዘጋቢዎች አድናቂዎቹ ሕይወቱ እንዲተርፍ በመጸለይ እንዲተባበሩ ጥሪ ቀርቧል። በኢትዮጵያ ሙዚቃ ላይ በተለይ የራሱን መንገድ በመከተል “እንደቃል” የተሰኘውን የበኩር ሲዲውን ያቀረበው ኢዮብ መኮንን የበሽታው ዓይነት እስካሁን ባይታወቅም ህመሙ ከተሰማ ጊዜ ጀምሮ አድናቂዎቹ ወደ ቅዱስ ገብርኤል ሆስፒታል በመትመም ላይ እንደሆኑ ታውቋል።
በመጀመርያ አልበሙ በብዙ አድማጮች ዘንድ ተቀባይነትን ያገኘው እና እስከ አሁንም እንደ አዲስ እየተደመጠለት ያለው ኢዮብ መኮንን ከህመሙ አገግሞ ወደ ሥራው እንዲመለስ ዘ-ሐበሻ መልካሙን ሁሉ ትመኛለች።

የሚያያዝ ባይሆንም፦
ሸዋንዳኝ ኃይሉ ስለክህደት የዘፈነውን አዲስ ስታይል ዘፈን ለማድመጥ እዚህ ይጫኑ፡

አቤል ቤተስላሴ የተባሉ ሰው በፌስቡክ ገጻቸው ስለኢዮብ ሁኔታ እንዲህ ጽፈዋል።
ማክሰኞ ነሀሴ 7, 2005 ዓ.ም ረፋዱ ላይ ሰውነቱን ለማሟሟቅ ሁሌም የሚያሽከረክራትን ብስክሌት ይዞ ከቤት የወጣዉ በኢትዮጵያ የሙዚቃ ታሪክ ውስጥ ፍፁም ልዪ የሆነ የሬጌ ስልት ይዞ የመጣው አስደማሚ የድምፅ ቃናን የተላበሰው ድምፃዊ እዮብ መኮንን ወደቤቱ መመለስ እንደመሄድ ቀላል አልሆነለትም።
መኖሪያ ቤቱ መግቢያ ላይ ሲደርስ “አንድ እግሬ እምቢ አለኝ እስቲ ጫማ አውልቁልኝ” አለና ተዝለፈለፈ። ቤተሰቦቹም አፋፍሰው ወደ ሀያት ሆስፒታል ወሰዱት። እዮብ ግን መናገር እየተሳነው ነበር። ሀያት ሆስፒታል ወደ ቅዱስ ገብርኤል ሆስፒታል ላካቸው። አሁንም ግን እዮብ መናገርና እራሱን መቆጣጠር እያቃተው ነበር። የቅዱስ ገብርኤል ሆስፒታል የህክምና ባለሙያዎች እዮብን ተቀብለው “አዲስ ያስገባነዉ ነው” ባሉት አየር መስጫ መሳይ ማሽን ላይ በማስተኛት እዮብን ለማንቃት ጥረታቸውን ጀመሩ። ግን እስካሁን አልተቻላቸውም። እዮብ እስካሁን ድረስ ቅዱስ ገብርኤል ሆስፒታል ሪከቨሪ ውስጥ እራሱን እንደሳተ በማሽን መተንፈሱን ቀጥሏል።
በሆስፒታሉ ውስጥ የሚገኘው እያንዳንዱ ሰው በደቂቃዎች ክፍልፋይ የመንቃቱን ዜና ይጠባበቃል።
የበሽታውን መንስኤ ይኼ ነው ለማለት ባያስደፍርም ከደም ግፊት ጋር የተያያዘ ድንገተኛ የልብ ድካም (Heart Stroke) ሊሆን የሚችል ይመስለኛል ምክንያቱም በተመሳሳይ ህመም ያጣሁት የቤተሰብ አባል አለኝ እና ነው።
ህክምናውን በተመለከተ ቤተሰቦቹ እና ጓደኞቹ ከሀኪሞች ጋር በምክክር ላይ የሚገኙ ሲሆን የተሻለ ነው ወደተባለው የኮሪያ ሆስፒታል ሄደውም ባደረጉት የመረጃ ልውውጥ ወደ ባንኮክ እንዲሄድ ምክር የሰጡ ቢሆንም ለዚህ የሚሆነው ወጪም ከወዳጆቹ የተሰበሰበ ሲሆን ሆኖም ግን አሁን ጉዳዩን እየተከታተሉ ያሉት ሀኪሞች ባለበት ሁኔታ መንቃቱን መጠባበቅ የተሻለ አማራጭ መሆኑን በመምከራቸው አሁንም እዛው ቅዱስ ገብርኤል ሆስፒታል ይገኛል።
በእያንዳንዷ ደቂቃ ፈጣሪ ድንገት እንዲያነቃው እና የእግዚአብሄርን ፍቅር እና ምህረት ይበልጥ የሚረዳበት እና አምላኩን የሚያገለግልበት አጋጣሚ ይሆንለት ዘንድ ሁላችንም አጥብቀን እንፀልይለት።

ይህን ቃለ ምልልስ ያደረገው የቀድሞው የማህደር ጋዜጣ ዋና አዘጋጅና አሳታሚ ወርቅአፈራው አሰፋ ነው። ስለኢዮብ ግንዛቤ ሊሰጣችሁ ይችላልና ይመልከቱት።

“የሚያንጽ ካልሆነ በስተቀር ኔጊቲቭ የሆነ ዘፈን መዝፈን አልፈልግም”

ከበእውቀቱ ስዩም

ከጥቂት አመታት በፊት ባንድ የበጎ አድራጎት ትርኢት ላይ ለመሳተፍ፣ከዘፋኞች ጋር ወደ ደሴ ተጉዠ ነበር፡፡የተሣፈርንበት አውቶብስ ጉንጫቸውን በጫት አሎሎ በወጠሩ ዘፋኖች ተሞልቷል፡፡ ዘፋኞቹ ሲሻቸው ይተራረባሉ፣ ሲሻቸው ይጮሃሉ፣ይጨፍራሉ፡፡የአውቶብሳችን ሽማግሌ ሹፌር ሳይቀር፣ አልፎ አልፎ መሪውን እየለቀቀ በማጨብጨብ በ‹‹ቅወጣ›› ከዘፋኞች እንዳማያንስ በማሳየት ላይ ነበር፡፡በጫቱም፣ በጭፈራውም የሌለበት ድምጻዊ ኢዮብ መኮንን ብቻ እንደሆነ ተመለከትሁ፡፡ በርጋታ ተቀምጦ፣ ባውቶብሱ መስኮት አሻግሮ፣ የሚሮጡ የግራር ዛፎችን ይመለከታል፡፡ልዩነቱ ግልጽ ነበር፡፡
ድሮ ድሮ፣ኢዮብ መኮንን አቤሴሎም የሚዘናፈል ረጅም ጸጉር ያለው ጎልማሳ ነበር፡፡ድንገት ጸጉሩን ተሸለተ፡ከጸጉሩ ጋር የጥንት ባህርይውን አራገፈ፡፡ጭምት መንፈሳዊና በመጽሐፍ ቅዱስ ፍቅር የነደደ ምእመን ሆነ፡፡
በተገናኘን ቁጥር፣ኢዮብ ስለ ስለ እምነት እንድንወያይ ይፈልጋል፡፡ብዙ ጊዜ እምነት የሚያጠብቅ ሰው አንዳች ችግር ይኖርበታል ብየ አስብ ነበር፡፡ኢዮብ ግን እጅግ መልካም ሊባል በሚችል ሕይወቱ ይሄንን አመለካከቴን ውድቅ አድርጎብኛል፡፡
የዛሬ ሳምንት ገደማ ኢዮብ ዘፈን በመሥራት ላይ ነበር፡፡እና ላንድ ዜማው ግጥም እንደሠራለት ጋበዘኝ፡፡ከዚህ በፊት የሞርኳቸው የዘፈን ግጥሞች ስለከሸፉብኝ ግብዣውን ለመቀበል አመነታሁ፡፡ግን ደሞ ወድያው፣ በኢዮብ ድምጽ ግጥሜን ተዘፍኖልኝ ለማየት ጓጉዋሁ፡፡ውሀ ልማት አካባቢ፣ ሌክስፕላዛ ሕንጻ ሥር መኪናው ውስጥ ቁጭ ብለን ዜማዎችን ማድመጥ ጀመርን፡፡ዘፈኑ ውስጥ ያሉት ሐሳቦች አብዛኞቹ ወደ መዝሙር ያዘነብላሉ፡፡ ኢዮብ ዘፈኑን ለፈንጠዝያ ሳይሆን ለስነምግባር ግንባታ ሊጠቀምበት ፈልጓል፡፡አንድ በጣም ልብ የሚበላ የሶማሌ ዘፈን አስደመጠኝ፡፡
‹‹ሶማሊኛ ትችላለህ እንዴ?>>
‹‹አዎ፣ትግርኛም አውቃለሁ!››
‹‹የት ተማርከው?>>
‹‹አስመራ፣የወታደር ልጅ መሆኔን አትርሳ››
ከዘፈን ውጭ ምን ታደርጋለህ?
‹‹ኦን ላይን፣ ጊታር እየተማርሁ ነው፡፡ቆይ ላሳይህ››…ላፕቶፑን ለኮሰና ጥቂት አስጎበኘኝ፡፡ከዛ ከመኪናው ስወርድ የመኪናው እጀታ ስለማይሠራ ወርዶ ከውጭ ከፈተልኝ፡፡ኢዮብ ብዙ ብሮችን መቆጠር የሚችል ልጅ እንደሆነ መገመት ይቻላል፡፡ይሁን እንጂ እንኳን መኪናውን የመኪናውን እጀታ ማስቀየር አልፈለገም፡፡ምናልባት፣ዓመት በአልን ጠብቆ ልብስ የሚቀይር ብዙ ሰው ባለበት አገር ውስጥ፣ መኪና መቀያየሩን እንደ ኃጢአት ቆጥሮት ይሆናል፡፡
ከጥቂት ቀናት በኋላ ልኡል የተባለ ዘፋኛ ጓደኛየ የኢዮብን በድንገት መውደቅ ሲነግረኝ ወደ ቅዱስ ገብርኤል ሆስፒታል ሄድኩ፡፡ዘፋኞችና አዘጋጆች መጠበቂያው ክፍል ላይ ተደርድረው ይተክዛሉ፡፡ዘሪቱ፣ዳግማዊ አሊ፣እቁባይ በርሄ፣አጃቸውን አገጫቸው ላይ ጭነው፣ተቀምጠዋል፡፡የኢዮብ ባለቤት ወድያ ወዲህ እየተንቆራጠጠች ታነባለች፡፡
ዛሬ ደግሞ ይሄው ሞቱን ሰማሁ፡፡ለካ፣ወደ ደሴ የሚሄደውም አውቶብስም ሆነ፣ሌክስ ፕላዛ ሕንጻ ስር፣ የቆመው ቪታራ መኪናው መዳረሻቸው አንድ ነው፡፡መቃብር!!
ኢዮብ!!! በጠፈሩ ውስጥ፣ ያለ ግብ ከሚዞሩ ኮረቶች፣ያለ ምክንያት ከሚበሩ ኮከቦች በቀር ምንም የለም ብየ እንደማምን ታውቃለህ፡፡ይሁን እንጂ ለዛሬ እንኳ፣ የኔ እምነት ከሽፎ ያንተ እምነት እውነት እንዲሆን እመኛለሁ፡፡በምድር ለገጠመህ መራራ እጣ ሰማያዊ ካሳ(ጉማ) እንድታገኝ እመኛለሁ፡፡

በአሸናፊ ደምሴ
ሰንደቅ ጋዜጣ እንደዘገበው በሬጌ የሙዚቃ ስልት አጨዋወቱ በበርካቶች ዘንድ አድናቆትን ያተረፈው ድምጻዊ እዮብ መኮንን ባሳለፍነው ቅዳሜ ለህክምና በሄደበት ኬኒያ ናይሮቢ ውስጥ በሚገኝ አጋ-ካሃን የተሰኘ ሆስፒታል ህይወቱ ማለፉን ተከትሎ ትናንት ማምሻውን ወደሀገሩ የተመለሰው አስክሬኑ፤ ዛሬ ከቀኑ በ9ሰዓት በቅዱስ ስላሴ ቤተክርስቲያን ሥርዓተ ቀብሩ እንደሚፈፀም ምንጮች አስታወቁ።
“እንደቃል” በተሰኘው ብቸኛና የመጀመሪያ አልበሙ ከፍተኛ ተወዳጅነትን አትርፎ የነበረው ድምፃዊ እዮብ፤ ባሳለፍነው ሳምንት ማክሰኞ ዕለት የእህቱን ልጅ ትምህርት ቤት አስመዝግቦ ከተመለሰ በኋላ የግቢውን በር በማንኳኳት ላይ ሳለ ራሱን ስቶ መውደቁ የታወቀ ሲሆን፤ ህመሙም የጭንቅላት ውስጥ ደም መፍሰስ (stroke) መሆኑ ታውቋል።
ከድንገተኛ አደጋው በኋላ ራሱን ስቷል። በቅዱስ ገብርኤል ሆስፒታል የህክምና እርዳታውን ሲያገኝ የቆየው ድምፃዊው፤ ለተሻለ የህክምና እርዳታ ወደኬኒያ፤ ናይሮቢ አምቡላንስ ባለው የግል አውሮፕላን ቅዳሜ ምሽት ከሀገሩ የወጣው እዮብ ጤናውን ይዞ መመለስ ሳይችል ቀርቷል።
በኬኒያ የሚገኙ የህክምና ባለሙያዎች የወጣቱን ድምጻዊ ህይወት ለመታደግ የተቻላቸውን የጣሩ ቢሆንም፤ ድምጻዊ እዮብ መኮንን ግን በተወለደ በ38 ዓመቱ እሁድ ነሐሴ 12 ቀን 2005 ዓ.ም ምሽት 3፡45 አካባቢ ከዚህ አለም በሞት ተለይቷል።
ድምጻዊው ባለትዳርና የአንድ ልጅ አባት ሲሆን፤”እንደቃል” በተሰኘው ተወዳጅ አልበሙ በተጨማሪም በቅርቡ ይወጣል ተብሎ የሚጠበቅ የሙዚቃ ስራውን ከ70 በመቶ በላይ አጠናቆ እንደነበር ምንጮች ይጠቁማሉ።

(ዘ-ሐበሻ) በሬጌ የሙዚቃ ስልት አጨዋወቱ በበርካቶች ዘንድ አድናቆትን ያተረፈው ድምጻዊ እዮብ መኮንን ባሳለፍነው ቅዳሜ ለህክምና በሄደበት ኬኒያ ናይሮቢ ውስጥ በሚገኝ አጋ-ካሃን የተሰኘ ሆስፒታል ህይወቱ ማለፉን ዘ-ሐበሻ መዘገቧ ይታወሳል። በዚህም መሠረት ዛሬ ከቀኑ በ9ሰዓት በቅድስት ሥላሴ ቤተክርስቲያን ሥርዓተ ቀብሩ በርከት ያሉ አድናቂዎቹ፣ የሙያ አጋሮቹ እና ቤተሰቦቹ በተገኙበት ተፈጽሟል።
“እንደቃል” በተሰኘው ብቸኛና የመጀመሪያ አልበሙ ከፍተኛ ተወዳጅነትን አትርፎ የነበረው ድምፃዊ እዮብ፤ ባሳለፍነው ሳምንት ማክሰኞ ዕለት የእህቱን ልጅ ትምህርት ቤት አስመዝግቦ ከተመለሰ በኋላ የግቢውን በር በማንኳኳት ላይ ሳለ ራሱን ስቶ መውደቁና በዚህ የተነሳም በተገኘበት ስትሮክ ለሞት እንደበቃ በዘ-ሐበሻ በተደጋጋሚ ከታመመበት ጊዜ ጀምሮ ሲዘገብ ሰንብቷል። የጭንቅላት ውስጥ ደም መፍሰስ (stroke) መሆኑ ታውቋል።
በተወለደ በ38 ዓመቱ እሁድ ነሐሴ 12 ቀን 2005 ዓ.ም ምሽት 3፡45 አካባቢ ከዚህ ዓለም በሞት የተለየው ድምፃዊው ድምጻዊው ባለትዳርና የአንድ ልጅ አባት ነበር። በተጨማሪም በቅርቡ ይወጣል ተብሎ የሚጠበቅ የሙዚቃ ስራውን ከ70 በመቶ በላይ አጠናቆ እንደነበር በተለያዩ ሚድያዎች የተዘገበ ሲሆን ለድምፃዊው መታሰቢያ ይሆን ዘንድ የተጠናቀቁትን ሙዚቃዎች ለማሳተም እቅድ እንዳለም ለዘ-ሐበሻ ከደረሰው መረጃ መረዳት ተችሏል።

በአቤል ዓለማየሁ

ጊዜው ከአምስት ዓመት በፊት ነው፤ በሚሊኒየሙ፣ ሚያዚያ ወር የመጀመሪያ ሳምንት፡፡ ሠራበት በነበረው ጐግል ጋዜጣ ‹‹ጥበብ›› አምድ ላይ እንግዳ ላደርገው ረፋድ ላይ ወደ እዮብ መኮንን የእጅ ስልክ መታሁ፡፡ መልካም ፈቃዱን ገለጾ… አንጃ ግራንጃ ሳያበዛ ‹‹ከተመቸህ ዛሬ መገናኘት እንችላለን›› አለኝ፡፡ ትንሽ መዘጋጀት እንዳለብኝ ነግሬው ዛሬ ከሆነ ምሽት ላይ መገናኘት እንደምንችል ነገርኩት፡፡ ጥያቄዎች ሳሰባስብ እና ሳሰላስል ዋልኩ፡፡ የቀጠሮ ቦታ ስላልቆረጥን ከመገናኘታችን በፊት ልደውልለት ተስማማን፡፡ ደወልኩለት!

‹‹ፒያሳ አካባቢ ነኝ፡፡ እዚህ መምጣት ትችላለህ?›› (እዮብ)
‹‹መልካም ግን ትንሽ እንዳልቆይብህ መገናኛ አካባቢ ነኝ፡፡ መሀል ላይ መገናኘት ከቻልን መልካም ነው፡፡ አለበለዚያ ግን ልምጣ››
‹‹እሺ! የት እንገናኝ? መኪና ይዘሀል?››
‹‹መኪና? ይሄ አራት ጎማ ያለው ነገር?››
‹‹ይስቃል››
‹‹አለኝ ግን butter fly ነው፡፡ (የልብስ ስፌት መሆኑን ልብ ይሏል፡፡) ከቤት ውጪ አልነዳውም››
እየሳቀ ‹‹እሺ! የት ልምጣልህ››
‹‹ዑራዔል አካባቢ አማካይ ስፍራ ነው፡፡ ፕላዛ ሆቴል እንገናኝ?›› እውነት ለመናገር እኔ የነበርኩት ፕላዛ አካባቢ ይገኝ የነበረው ቢሯችን ውስጥ ነበር፡፡ የጀመርኩትን ሥራ ሳጠናቅቅ፣ ኮምፒውተር ስዘጋጋ፣ እንዳልቆይበት ብዬ ግርጌዬ ላይ እንዲመጣ ጨከንኩበት፡፡ የሚገርመው እኔ ቢሮ ስድበሰበስ እሱ ቀድሞ ፕላዛ ደረሰ፡፡ ሮጥ ብዬ ስደርስ ሆቴሉ ግቢ ውስጥ ጥቁር ቪታራ መኪናውን እየዘጋጋ ነበር፡፡ ሆቴሉ ምግብ አዳራሽ ውስጥ ገበታ ሳይቆርሱ መስተናገድ ባይፈቀድም ቃለ ምልልስ ለመስራት ሳስፈቅድ ይሁንታ አገኘሁ፡፡ የሆቴሉ ባልደረቦች ድሬድ ጸጉሩን የተሸለተውን እዮብን እያዩ ‹‹እሱ ነው/አይደለም›› እየተባባሉ ነበር፡፡
አማርኛ፣ ትግሪኛ፣ ኦሮምኛና ሱማሊኛ ቋንቋዎችን አቀላጥፎ እንደሚናገር የነገረኝ እዮብ ቃለ ምልልሱን ከመጀመሬ በፊት ማስጠንቀቂያ አስቀመጠ፡፡
‹‹በድምጽ መቀዳት ስለማልፈልግ፣ ወረቀት እና እስክሪብቶ አውጣ››
‹‹ለምን››
‹‹ከዚህ በፊት ያላልኩትን ብለው መጽሔት ላይ ስላወጡ ይሄን ስህተት መድገም አልፈልግም፡፡ ስለዚህ እየጠየቅከኝ መልሱን ጻፍ!››
‹‹እኔ እንዲህ እንደማላደርግ ከመቶ ፐርሰንት በላይ ቃል ልገባልህ እችላለሁ››
‹‹ኖ! አይሆንም››
ላሳምነው ሞከርኩ፡፡ ሊዋጥለት አልቻለም፡፡ በዚያው ሰሞን አንድ መጽሔት ያልዘፈነውን ራጋ ‹‹የራጋ ስልት ያለው እንትን የተሰኘ ዘፈኑ›› እያለ አልበሙን ጥንብ ርኩሱን አውጥት ስለነበር ፕሬሱ ላይ ያለው እምነት የበለጠ እንዲሸረሸር አድርጎታል፡፡ የመጨረሻ አማራጭ ልሰጠው ጉሮሮዬን ጠረግኩ፡፡
‹‹እውነት ለመናገር መልስህን በቃል እየጻፍኩ አልዘልቀውም፡፡ በዚህ ላይ እኔ እስክፅፍ ስትጠብቅ ሃሳብህ ይቆራረጣል፡፡ ለዛ ቢስ ቃለ ምልልስ ይሆናል፡፡ ማድረግ ያለብኝ [ተገቢ ነው ብዬ ባላምንም] እስከዛሬም ለማንም አድርገነውም ባናውቅም ድምጽህን ወደ ወረቀት ከገለበጥኩ በኋላ (After transcription) አምጥቼ ላሳይህ እችላለሁ፡፡ አለበለዚያ ግን በቃል…››
አመነታ፡፡ እንደምንም አሳመንኩትና ‹‹ሽጉጤን›› ተረክ አደረግኳት [ለእንደ እኔ አይነት ጋዜጠኛ ተብዬ ሽጉጡ ድምጽ ማስቀሪያው ነች፡፡] አወራን፡፡ በቀጣዩ ቀን ምሽት ላይ ይሰራበት የነበረው ፋራናይት ክለብ (ልምምድ ላይ የነበረ ይመስለኛል) ወስጄ አሳየሁት፡፡ አነበበውና ምንም ሳያንገራግር በደስታ ሸኘኝ፡፡ ከዚያም የሚያዚያ 10/2000 ዓ.ም ጐግል ጋዜጣ ላይ ጨዋታውን ዳርኩት፡፡ ካወራናቸው ውስጥ ጥቂቱን እንካችሁ፡፡

የተለያዩ አይነት የሬጌ ስልቶች አሉ፡፡ አንተ የምትጫወተው የትኛውን አይነት ነው ትክክለኛ (Pure የሆነውን) ሬጌ ትጫወተዋለህ
ሬጌ የተለያየ አይነት ስታይል አለው፡፡ ሩትስ፣ ስካ፣ ዋን ድሮፕና ሌሎችም አሉ፡፡ የምቱ ሁኔታ ነው ሩት፣ ስካ… ሊያስብለው የሚችለው፡፡ እኔ ሁሉንም የሬጌ ቶን እጫወታለሁ፡፡ ስለ እኔ መናገር ቢከብደኝም ሙዚቃ የሚያውቁ ሰዎች በአብዛኛው በትክክል እንደምጫወተው ይናገራሉ፡፡

‹‹ይዞ የመጣው ለአገራችን አዲስ፣ በዓለም አቀፍ ደረጃ ሊያሰልፈው የሚችል አዘፋፈን ነው፡፡ ሬጌ የሚፈልገው ነገር አለው፡፡›› ተብሎ ስለ አንተ የተጻፈ ጽሁፍ አንብቤያለሁ፡፡ በዚህ ትስማማለህ?
ጸሐፊው ያመነበትን ጽፏል፡፡ እኔ ከምናገር አድማጭ ቢፈርድ ጥሩ ነው፡፡

በሙዚቃ ስራህ ላይ ተጽዕኖ ያሳደረብህ ሰው አለ?
አሊ ቢራ እና ቦብ ማርሌይ በጣም የምወዳቸው ድምጻዊያን ናቸው፡፡ የእነሱ ተፅዕኖ አለብኝ፡፡ የሁለቱንም ዘፋኞች ዘፈን ከልጅነቴ ጀምሮ እሰማም፣ እዘፍንም ነበር፡፡

ሬጌ ሙዚቃ መጫወት ያለበት ሰው ምን ማሟላት አለበት?
መጀመሪያ ሙዚቃውን ማፍቀር አለበት፡፡ ከዚያም በደንብ መስማትና ደጋግሞ ልምምድ መሥራት ይኖርበታል፡፡

በአልበምህ ላይ የሰራሀቸው ዜማዎች ተመሳሳይነት አላቸው ይባላል፡፡
በፍጹም አይመሳሰሉም፡፡ ለአንድ የውጪ አገር ዜጋ የትግሪኛ ዜማ ብታሰማው ሁሉም አንድ ዓይነት ነው የሚመስለው፡፡ የእኔም እንደዚያው ነው፡፡ አሰማማችን ነው እንጂ ዜማዎቹ አይመሳሰሉም፡፡

አልበምህ ያሰብከውን ያህል ተደምጧል?

ገና ነው ብዬ ነው የማስበው፡፡ ሰውም በበቂ ሁኔታ የሰማው አይመስለኝም፡፡ የተወሰነ ሰው ግን ሰምቶታል፡፡

ለምሳሌ የሚካያ በኃይሉ አልበም ከወጣ ጀምሮ (1999 ዓ.ም.) የወደዱት ቢሆንም ይበልጥ የተሰማው እየቆየ ሲሄድ ነው፡፡ ያንተም አልበም እንደዚያ…
እመኛለሁ ግን እንደዚያ ይሆናል ብዬ አላስብም፡፡ አምላክ ነው የሚያውቀው፡፡

‹‹እዮብ በአብዛኛው የሚጫወተው የሬጌ ዘፈኖችን ስለሆነ ጸጉሩ መለያው ነበር፡፡ ሲቆረጠው ዘውዱን የተገፈፈ ንጉስ መስሏል ያሉኝ አሉ፡፡

ለእነሱ የሚታያቸው እንዳልከው ሊሆን ይችላል፡፡ እኔ ግን በመቆረጤ ደስተኛ ነኝ፡፡

መቼና ከማን ጋር ስትሆን ደስ ይልሀል?

ለብቻዬ፣ ከጓደኞቼ ጋር ስሆንና መጽሐፍ ቅዱስ ሳነብ ደስ ይለኛል፡፡ ሁሌም አዲስ ስለሆነ ባነበብኩት ቁጥር ይገርመኛል፡፡ ያነበብከውን መተግበር ስትጀምር ይበልጥ አዲስ ይሆንብሀል፡፡ ሌላ መጽሐፍ ማንበብ ትቼያለሁ፡፡

ትልቁ ራዕይህ ምንድን ነው?
አላውቀውም፡፡ ዛሬን ብቻ መኖሬን ነው የማውቀው፡፡ በፕሮግራም ነገ እንዲህ አደርጋለሁ አልልም፡፡ አስተማሪና መካሪ ዘፋኝ ብሆን ደስ ይለኛል፡፡ ስለ ነገ የሚያውቀው እግዚአብሔር ነው፡፡

አሁን የምትኖረው ሕይወት እና ያለህበት ደረጃ የምትፈልገውን ዓይነት ነው?

ኑሮዬ ይበቃኛል ማለት ትልቅ ነገር ነው፡፡ ደስተኛ ነኝ፡፡ ሕይወት ደግሞ የምትጣፍጠው አማራጭ ስታጣ ነው፡፡ በሕይወቴ ከዚህ በላይ ብሆንም ካለሁበትም ዝቅ ብልም ምንም አይመስለኝም፡፡ አማራጩ እግዚአብሄር ብቻ ነው፡፡

በቆይታችንየእግዚአብሄርንስምደጋግመህአንስተሀል፡፡ብታገኘውበቀዳሚነትየምታነሳለትጥያቄምንድንነው?
የዘላለም ሕይወት እንዲሰጠኝ ነዋ!

በደረሰበት ደንገተኛ ህመም ቅዱስ ገብርዔል ሆስፒታል ሲታከም የነበረው ከዚያም ለተሻለ ሕክምና ወደ ናይሮቢ አቅንቶ ሳይነቃ በሳምንቱ መጨረሻ ሕይወቱ ያለፈው ተወዳጁ ድምጻዊ እዮብ መኮንን ጋ ያኔ በተገናኘንበት ወቅት አልበሙ እንዲህ ይገናል ብሎ አላሰበም፡፡ ‹‹ታያለህ እንደ ሚካያ አልበም ነው የሚሆነው›› ብዬ ‹‹ስጠነቁል›› አልመሰለውም ነበር፡፡ ሥራው ከገነነ በኋላ ‹‹አላልኩህም ነበር!›› ብዬ ከመፎከር አልቦዘንኩም፡፡ አንድ ቀን አጋጣሚ ቦሌ አካባቢ አግኝቼው አንድ ካፌ ትንሽ ተቀምጠን አወራን፡፡ አወራን ከማለት ይልቅ መጽሐፍ ቅዱስ ሲሰብከኝ ነበር ማለት ይቀላል፡፡ ልቡ ተሰብሮ፣ ግንኙነቱ ከአምላኩ ጋር ብቻ ይመስል ነበር፡፡ ዛሬ በ9 ሰዓት በሥላሴ በተፈጸመው የቀብር ስነ-ስርዓቱ ላይ ጥቅምት 12/1967 ዓ.ም. መወለዱ የተነገረው እዮብን ሁኔም በማይሰለቹ ዜማዎቹ እናስታውሰዋለን፡፡ በርካታ ሰውም በቀብር ሥነ-ሥርዓቱ ላይ በመገኘት ሀዘኑን ገልጿል፡፡ እንደተመኘውም በላይኛው ቤት ‹‹የዘላለም ሕይወት እንዲሰጠው›› እመኛለሁ፡፡ ዋ! እዮብ! ከልቤ አዝኛለሁ! ነፍሱን ይማረው!

ምናልባትም እስካሁን ሰምተናቸው የማናውቃቸው የጃኪ ጎሲ ማንነቶች፦ እነሆ

ከብርሃኑ ዓለሙ

በቅርቡ ከ25 በላይ በሆኑ ፀሐፊዎች፣ ገጣሚዎችና ሰዓሊዎች ስለ ስብሐት ያላቸውን የነፍስ ወከፍ ልቡሰ ጥላ አንድ ላይ አጣምረው መንጉለዋል፡፡ መንጎላቸው ዳጎስ ያለና ባለ 278 መጽሐፍ ተገላግሏል፡፡ ስለ ስብሐት ትናንትም፣ ዛሬም፣ ነገም ይፃፋል፡፡ በሁለት ጎራ በጅር በጅር ሆኖ በብዕር መፋለሙ፣ በመድረክ መከራከሩ ይቀጥላል፡፡ ምክንያቱም ስብሐት አወዛጋቢና አከራካሪ ደራሲ ነውና፡፡
ክርክሩ “መልክአ ስብሐት” የሚል ሥያሜ በተሰጠው መድበልም ታይቷል፡፡ “ሰለሜ ሰለሜ” እንደተሰኘው የአገራችን የደቡብ ጭፈራ ተያይዘው መስመር ያበጁ የደራሲው አድናቂዎችና «አምላኪዎች» በአንድ ወገን፣ «ቤተ ክርስቲያን እንደገባች ውሻ» የሚጠየፉት ደግሞ በሌላ ወገን የብዕር ሙግታቸውን አፋፍመዋል፡፡ የንግግር፣ የመፃፍ፣ ሃሳብን በነፃነት ያለምንም ከልካይ መግለፅ ከዚህ እንደ ምሣሌ መውሰድ ይቻላል፡፡

ዓለማየሁ ገላጋይ፣ የኢትዮጵያ ዘመናዊ ልቦለድ ከስብሐት ይጀምራል የሚለው ሃሳቡን እጅግ ከሚቃወሙት ኢትዮጵያውያን መካከል አንዱ ነኝ፡፡ በሃሳብ ልዩነት መፍጠር የሥነ ጽሑፍም በሉት የጥበብ አንዱ መገለጫ፣ ከፍ ሲልም ውበት ነው ማለት ይቻላል፡፡ ዓለማየሁ ገላጋይ ሳያውቀኝ ሳላውቀው እንዲሁ በደምሳሳው ብቻ “አምባ ገነን ” ይመስለኝ ነበር፡፡ ልክ እንደ ኤፍ ኤም አዲስ 97.1ዱ የ“ርዕዮት” ፕሮግራም አዘጋጁ ቴዎድሮስ፡፡ ዓለማየሁ በዚህ መድበል ስመለከተው ግን “ተሳስቻለሁ ማለት ነው?” ብዬ ራሴን ጠየቅኩ፡፡ ዝርዝር ባህርዩን ለማወቅ የዓለማየሁ “ማንዋ” መጠየቄ አይቀርም፡፡
አንዳንድ የአገራችን ጋዜጠኞች ይገርሙኛል፡፡ እነሱ ልክ ነው ብለው ያመኑበትን ሃሳብ የሚቃወም ሲያጋጥማቸው ዱላ ከማንሳት አይመለሱም፡፡ ስለ ዴሞክራሲ አስፈላጊነት እያወሩ፣ ነገር ግን ሰው ተቃራኒ ሃሳብ ሰጠ ብለው ይወነጅላሉ፡፡ ዴሞክራሲ መጀመሪያ ነገር ከራስ ይጀምራል፡፡ ከሚስት/ከባል፣ ከልጅ፣ከጎረቤት ወዘተ እኔ የባለቤቴን የመናገር ወይም አስተያየት የመስጠት መብት የምፃረር ከሆነ እንዴት አድርጌ ነው የሌላውን መብት የምጠብቀው? በዚህ ጉዳይ ላይ ብዙ መፃፍና ብዙ መነጋገር ይቻላል፡፡ አሁን ግን ወደ ጀመርኩት ርዕሰ ጉዳይ መመለስ ግድ ይለኛል፡፡
“ስብሐት ገብረእግዚአብሔርን ከሌላ ማዕዘን” የሚለው የሚካኤል ሽፈራሁ(ው?) መጣጥፍ በጥሩ ሁኔታ ጊዜ ተሰጥቶና ታስቦበት የተሠራ በመሆኑ ሳላደንቅ ባልፍ ኅሊናዬ ይታዘበኛል፡፡ ይሁን እንጂ ሚካኤል ያነሳቸው ነጥቦች ሙሉ በሙሉ ልክ ናቸው ማለቴ አይደለም፡፡ ሚካኤል ያየበት መንገድ የግሉ አተያይ(አንግል) ነውና አስተያየቱን አከብራለሁ፡፡
ብዙዎቹን ፀሃፊዎች በጅምላ መፈረጁ ከባድ ቢሆንም፣ አንዳንዶቹ ግን ሌሎች ያሉትን መነሻ በማድረግ የፃፏቸው፤ ያው የተለመደ የመወዳደስ፣ የመካካብ፣ ወይም በሌላ አገላለጽ የጓደኝነት ስሜት የሚታይባቸው ናቸው፡፡ በርዕስ ከፋፍዬ መተቸትና መተንተን እችላለሁ፡፡ ነገር ግን ይሄ የጋዜጣ ገጽ እንጂ የመጽሔት ያህል እንኳ ነፃነት የሚሰጥ ስላልሆነ በዚያ መሠረት አልሄድኩበትም፡፡
ስብሐት፣ በኢትዮጵያ ረዥምና አጭር ልቦለድ ታሪክ ውስጥ ሁነኛ ሥፍራ የያዘ ትልቅ ደራሲ መሆኑን ማስተባበል አይቻልም፡፡ ስብሐት በቋንቋ ውበቱ፣ በአፃፃፍ ስልቱ፣ በጭብጥ አመራረጡ፣ በገፀ ባህሪያት አሳሳሉ፣ ከመቀመጫዬ ተነስቼ “ዱስቱር” እለዋለሁ፡፡ የስብሐት፦ “አምስት ስድስት ሰባት” አጭር ልቦለድ፣ በኢትዮጵያ አጭር ልቦለድ ታሪክ “ማስተር” ነው ብዬ ባሞካሸው አይበዛበትም፡፡ እነ “እቴ እሜቴ”፣“እኔ ደጀኔ”፣“ሞትና አጋፋሪ እንደሻው”፣”አምስት ስድስት ሰባት” የአጭር ልቦለድ መመዘኛን ከሟሟላታቸው በተጨማሪ ለማስተማሪያ የሚሆኑ ታሪኮች ናቸው፡፡
ስብሐት፣ ከሌሎች ደራስያን የሚለይባቸው ብዙ ባህሪያት አሉት፡፡ አንደኛው፣ ከአብዛኛው ሰው በሃሳብ የማይስማማውን አካፋን አካፋ በማለት ልማዱ የተነሣ ነው፡፡ ስብሐት፣ የመሰለውን እንደመሰለው እንደወረደ ይጽፋል፤እንደወረደ ይናገራል፡፡ በተለይም በወሲብ ዙሪያ ያለው አቋሙ ለብዙዎቹ ኢትዮጵያውያን (በድብቅ ተወልደን በድብቅ እንደግ ለሚሉት) መራራ እውነት ነው፡፡ የወሲብ ርዕስ እንዲህ እንደወረደ መፃፍ “ብልግና ነው” ብለው ፈርጀው ያበቁት፣ ዓይንህን ለአፈር ይሉታል፡፡ ሌሎቹ ደግሞ በሚያጨሰው እፀ ፋሪስ ምክንያት እጅግ ይኮንኑታል፡፡ ደግሞ ሌሎቹ፣ ትውልድን አበላሽቷል (አኮላሽቷል) ብለው ይከሱታል፡፡ “ኲሉ አመክሩ አጽንኡ ወ ዘሰናየ” ተብሎ በተቀኘበት አገር ይህን ያህል ማማረር ግን ተገቢ ነው ወይ? የሚለውን ጥያቄ አንስቼ ባልፍ ደስ ይለኛል፡፡
የስብሐት መንገድ ለየት ያለ ነው፡፡ እኔ ብመኘውም ወይም እሆናለሁ ብዬ ፀጉሬን ባንጨባርር፣ ጺሜን ባጎፍር፣ ለመፈላሰፍ ያዙኝ ልቀቁኝ ብል፣ እንደወረደ እናገራለሁ ብዬ ባቅራራ አይሆንም፡፡ ምክንያቱም ስብሐት የተሠራበት ቀመር የሚያገለግለው፣ ለስብሐት ብቻ ነው፡፡ እኔ ደግሞ ሌላ ቀመር ነኝ፡፡ ብዙዎቹ በእሱ ፍቅር አበድን ብለው፣ የእሱ መንገድ የጥበብም የሕይወትም ነው ብለው ያመኑ፣ ከማመንም በላይ የተጠመቁ አጓጉል ሲወድቁ የምናየው ለዚህ ነው፡፡ የስብሐትን ጎዳና እንከተላለን ብለው ተነስተው ከጎዳናው አፈንግጠው እንደ ገል ተሰባብረው የወደቁ የትየለሌ ናቸው፡፡
ስብሐት፦ በኢትዮጵያ ምድር ሊደገም የማይችል፣ በእኛ እምነት ጥሩም መጥፎም ልማድና አስተሳሰብ የነበረው ደራሲ ነው፡፡ የስብሐት የቋንቋ አጠቃቀም ቀለል ያለ፣ እንደ ውኃ የሚጠጣ የማያነቅፍና ውብ ነው፡፡ ገፀ ባሕሪያቱን ሲያዋቅር ደምና ሕይወት በመስጠት ነው፡፡ የአእምሮው ምጡቅነት ገና፣ ገና አንብበንና ተመራምረን አንጨርሰውም፡፡ በኢትዮጵያ የድርሰት አፃፃፍ ያልተለመደ ጭብጥ፣ “እንዴ እንዲህም አለ እንዴ?” ሊያሰኝ የሚችል፣ ግርምትን የሚፈጥር የጥበብ መንገድ በማሳየት ስብሐት ፋና ወጊ ነው፡፡ ስብሐት ዝና ከአገር አገር የሚንቦገበገው፣ ኖቤል የሚያሸልመው ከዓመታት በኋላ ነው፡፡ ስብሐት የቀደደው የጥበብ መንገድ፣ ድንቅነቱ ፍንትው ብሎ የሚወጣው አዎ ወደፊት ነው፡፡ እነ አጋፋሪ እንደሻው፣ ኮምቡጡር…
ስብሐት መሞቱን የሰማሁ ዕለት አላለቀስኩም፡፡ ነገር ግን ማስቀበር እንዳለብኝ አምኜ ሎሚ ሜዳ ከሚባል ለኑሮዬም ለመቀበርያዬም ከመረጥኩት አካባቢ መጣሁ፡፡ ቅድስት ሥላሴ ካቴድራል ቤተ ክርስቲያን ከሰው በፊት ተገኝቼ፣ ከሰው በፊት ወጣሁ፡፡ “ለምን ወጣህ?” ካላችሁኝ መልስ አለኝ፡፡
በቅድስት ሥላሴ በወቅቱ በአፀደ ነፍስ በነበሩት አባታችን አቡነ ጳውሎስ አጋፋሪነት የተካሄደው የቤተ ክርስቲያንና የቀብር ሥነ ሥርዓት በፍፁም ሊዋጥልኝ አልቻለም፡፡ ምክንያቱም ስርዓቱ ረጅም ነበር።
በጥበብ ሐድራ ከገባ በኋላ ኃይማኖት ለስብሐት ምኑ ነበር? በእርግጥ በልጅነቱ በወላጆቹ ሣቢያ “ሥጋ ወደሙ” ተቀብሎ ይሆናል (ክርስትና መነሳቱን ሰምቻለሁ)፡፡
እኔ የዚህ ጽሑፍ አቅራቢ አንዳንዴ የማምንበትን ሳይሆን፣ የሚያምኑበትን እከተላለሁ፡፡ የማልፈቅደው እንኳ ቢሆን ከማኅበረሰቡ የኑሮ ማዕቀፍ ላለመውጣት እተጋለሁ፡፡ በዚህም ባሕሪዬ በአደባባይ፣ “እኔ አድር ባይ ነኝ” ብዬ ተናዝዤ ንስሃ ከገባሁ ቆይቻለሁ፡፡ አድር ባይ ፀሐፊ እንደምን የጥበብ ማኅበርተኛ ሊሆን ይችላል? ካላችሁ፣ “የምወዳችሁና የማፈቅራችሁ ጥበበኞች ከልብ ካሰቡበት እምባ አይገድም፡፡ ይቻላል” እላችኋለሁ፡፡ ትንሽ ምሣሌ ልስጣችሁ፡፡ ወሲብን በሚመለከት የዕድሜ እርከን ተጠብቆ በግልጽ መነጋገር ቢቻል ደስ ይለኛል፡፡ በዚህም አቋሜ ከጓደኞቼ ከሠራዊት ፍቅሬ ጋር በገደብ፣ ከመሐልየ መሐልየ ዘ ካዛንቺስ ደራሲ ተድባበ ጥላሁን ግን ያለ ገደብ በነፃነት እናውራ፣ አንዳንዴም እንፈላሰፍ እንደነበር ትዝ ይለኛል፡፡ ተድባበ ነፍሱ ይማር ተአምረኛ ሰው ነበር፡፡ እኔና እርሱ ባለንበት “ታቡ” የሚባል የለም፡፡ ከሌሎች ወግ አጥባቂዎች ጋር ስደባለቅ ግን አመሌን በጉያዬ እይዛለሁ፡፡ እኔ በባህሪዬ በጣም ጥብቅ ዲሲፕሊን አላቸው ከሚባሉት ተርታ እንደምመደብ ይሰማኛል፡፡ “እኔ የማምነው በዚህ መንገድ ነው ብዬ ግን ከጀማው መነጠል አልፈልግም፡፡ አንድ ሰው ባጣሁ ቁጥር፣ አንድ ጣቴ የተቆረጠ ያህል ያመኛል፡፡ ለክርክር ስጋበዝ፣ አቋሜን ስጠየቅ ግን በይፋ ለማስረዳት እሞክራለሁ፡፡ በመሆኑም አድር ባይ ፀሃፊ ተገኘ ብላችሁ አደራችሁን “ጊነስ ቡክ” ላይ እንዳታስመዘግቡ፡፡ በጣም ብዙ ምክንያቶችና እውነቶች ስላሉኝ፣ ከፍርድ በፊት ቃሌን ብትቀበሉኝ ማለፊያ ነው፡፡ የለም እንፈርድብሃለን የምትሉም ከሆነ የጋዜጣ ገጽ ስለማይበቃ የኢትዮጵያ ደራስያን ማኅበር መድረኩን ያዘጋጅና ዲሞክራቲክ የሆነ ክርክር አካሂደን ሕዝበ ውሳኔ ይካሄድ፡፡
እኔ አልቃታለሁ እንጂ የስብሐት ገድል፣ የስብሐት ዘመን ተሻጋሪ ምልከታ አያልቅም፡፡ ስብሐት፣ ሞትን ሲሸሽ ኖሮ በሞት የተሸነፈ፣ ነገር ግን ድንቅ ሥራዎቹ ሞትን መቶና ሁለት መቶ ጊዜ ያሸነፈ ጊዜ የማይሽረው ደራሲ ነው፡፡ በእርግጥ በእኛ ዓይን የባህሪ ችግር ነበረበት ማለት እንችላለን፡፡ የማኅበረሰቡ እሴት፣ ወግና ልማድ መጠበቅ አልፈቀደም፡፡ ይሄ ደግሞ እምነቱም ፍላጎቱም አልነበረም፡፡ ስብሐት፣ በኢትዮጵያ ምድር ለጉድ ፈጥሮት ለጉድ አኖሮት ያመለጠን ደራሲ ነው፡፡ ስብሐት የሞተ ዕለት አላለቀስኩም ብያችኋለሁ፡፡ አሁን፣ አሁን ግን በዚች ምድር ቀድሞም፣ አሁንም ወደፊትም ወደር የማላገኝላት እናቴ ብዙነሽ ሐብቴንና ስብሐትን ባስታወስኩ ቁጥር አለቅሳለሁ፡፡ እንባዬ ጉንጬ ላይ ባይወርድም በሆዴ አነባለሁ፡፡ ወንድ ልጅ እፊቱ ላይ እንባ ከማውረድ ይልቅ ሆዱ ውስጥ ያለቅሳል?
በሃሳቡ በጣም የወደድኩት ሚካኤል፣ የስብሐት ነውር ብሎ ከገለፃቸው መካከል ብዙ ወጣቶች እሱን እንከተላለን ብለው ከመስመር መዛነፋቸው አንዱ ነው፡፡ እሱ ራሱም የስብሐት እንደነበር ጠቅሷል፡፡ ነገር ግን ማንነቱን ፈልጎ፣ የራሱን መንገድ አግኝቶ ከጀማው ተገነጠለ፡፡ የራሱን ዕድል በራስ የመወሰን መብት እስከ መገንጠል የተፈቀደ ነውና ይህ አቋሙን ልንኮንነው አይገባም፡፡ ነገርግን አቶ ሚካኤልን የምጠይቀው ስብሐት የሚናገረውን፣ የሚያወራውን፣ ውሎውን… ተመልክቶ ወዶና ፈቅዶ በገዛ ሥልጣኑ እጁን ሰጥቶ ተማርኮ ለደረሰበት ጉዳት ስብሐት ምን ያድርግ? ስብሐት፣ አይደለም ሌላውን የገዛ ራሱንም ጥሏል እያልነው ሌላውን የማዳን ሥራ እንደምን ሊሆንለት ይችላል? ስብሐት የቀይ መስቀል መልዕክተኛ እኮ አይደለም፡፡ ለተጎዱ ወገኖች ድንኳንና ቀለብ አያቀርብም፡፡ ስብሐት፣ ለየት ያለ የጥበብ ሰውና “ሕይወትን ከእነ ብጉንጇ” ማሳየት የሚችል ደራሲ ነው፡፡
እኔ ይህ ጽሑፍ የፃፍኩላችሁ ዳተኛ፣ ከስብሐት ጋር አንድም ቀን ቁጭ ብዬ በግንባር ተነጋግሬ አላውቅም፡፡ በ1986 ዓ.ም የዘንባባ ጋዜጣ ዋና አዘጋጅ ሳለሁ፣ “ልብ ያለው ልብ ይበል” የሚል ገጽ ላይ ስጽፍ አንድ ስታይል ለማውጣት ሞክሬ ነበር፡፡ “ይድረስ ለሰማይ ቤቱ አጋፋሪ እንደሻው፣ ግልባጭ ለምድሩ ስብሐት ገብረ እግዚአብሔር -ደራሲ” በሚል ርዕስ ከሰማይ ቤት ወደ ምድር፣ ከምድር ደግሞ ወደ ሰማይ ቤት ጥበባዊ መልዕክት እንዲተላለፍ አደርግ ነበር፡፡ ገጹን የፈጠርኩት ለእርሱ በነበረኝ ፍቅርና ክብር ምክንያት ስለነበር፣ አንብቦት ከሆነ አስተያየት እንዲሰጠኝ ብዬ አንድ ቀን ስልክ ደወልኩለት፡፡ በትህትና ራሴን አስተዋውቄ፣ ርዕሰ ጉዳዩና ስታይሉን እንዴት እንዳገኘው ስጠይቀው ሰደበኝ፡፡ ለስድቡ ምላሽ በስክ ከመስጠት ተቆጥቤ በዚሁ ተለያየን፡፡ በዚህም ቂም ይዤበት በ17 ዓመታት የጋዜጠኝነት ዘመኔ አንድም ቀን ኢንተርቪው አድርጌው ወይም እርሱን የሚመለከት ጽሑፍ ጽፌ አላውቅም፡፡ በዚህ ሙያየዬ እጅግ ብዙ የጥበብ ሰዎችን ኢንተርቪው አድርጌያለሁ፡፡ ሚኒስትሮች፣ የመምሪያ ሥራ አስኪያጆች፣ ዘፋኞች፣ የተለያዩ ባለሙያዎች …፡፡
በወዳጄ ስንዱ አበበ አማካኝነት የስብሐት የታተሙና ያልታተሙ ሥራዎችን ቀደም ብዬ አንብቤ ልዩ ሥፍራና ክብር ሰጥቼዋለሁ፡፡ ታዲያ ስብሐትን ይህን ያህል አውቄው ኢንተርቪው አለማድረጌ ወይም በነበረኝ የመፅሔትና የጋዜጣ ምክትል ዋና አዘጋጅነት ስልጣኔ ኢንተርቪው እንዲደረግ አለማድረጌ ወይም ደግሞ ቀርቤ አለማነጋገሬ ጥፋት ነው ካላችሁም የምትቀጡኝን ቅጣት እስከ “ስቅላትም” ቢሆን፣ ያለምንም ቅድመ ሁኔታ ለመቀበል ዝግጁነቴን ሳረጋግጥላችሁ ከልብ ነው፡፡ ቂመኛ የጥበብ ሰው ግን አለ? ሰላም ሁኑ!

በተስፋሁን ብርሃኑ

ዘመናዊ ሙዚቃ በኢትዮጵያ ከተጀመረ አራት አስርት ዓመታትን አሳልፏል፡፡ በነዚህ ዓመታት በርካታ ዘመን አይሽሬ ድምፃውያን በኢትዮጵያ ሙዚቃ ታሪክ ነግሰውበታል ዘመን አይሽሬ ከሚባሉት ድምፃውያን በግንባር ቀደምትነት ከሚጠቀሱ ድምፃውያን መካከል ጥላሁን ገሠሠ፣ ሚኒሊክ ወስናቸው፣ መሀሙድ አህመድ፣ አለማየሁ እሸቴ፣ አስቴር አወቀ፣ ኩኩ ሰብስቤ ከብዙ በጥቂቱ ናቸው፡፡
በቀደሙት ዓመታት የነዚህ ድምፃውያን ስራዎች በሰፊው ይደመጡ ነበር፡፡ ካሴቶቻቸውም በብዙ ኢትዮጵያውያን ዘንድ ትልቅ ተቀባይነትን አግኝቶ ነበር ምክንያቱ ደግሞ የግጥሙ ይዘት ዜማውና ድምፃውያኑ የእውነት ዘፋኞች በመሆናቸው ሙዚቃቸው አሁን ድረስ ከመደመጡ ባሻገር ለአዳዲስ ድምፃውያን የድምጽ ማሟሻ እየሆናቸው ነው፡፡ ምክንያቱ ደግሞ እነዚህ ድምፃውያን ለገንዘብና ለዝና ሲሉ ሳይሆን የእውነት ሙዚቃ ጠርታቸውና መርጣቸው በመሆኑም ጭምር ነው፡፡

አሁን አሁን ገና ለገና ገንዘቡንና አጋጣሚውን ያገኙ በርካታ ድምፃዎያን ነን ባዮች ግራ የገባው ግጥምና ዜማ ይዘው በመምጣታቸው በርካታ የሙዚቃ ወዳጆችን የኢትጵያ ሙዚቃ ወደየት እየሄደነው እንዲሉ እያስገደዳቸው ነው፡፡ ከጥቂት ዓመታት ወዲህ በአዳዲስ ድምፃውያን የሚወጡ ሙዚቃዎች አንድ ዓይነት ማለት ይቻላል ሴቶችን የሚያባብሉ፣ ብሶቶችና ‹‹የዛሬን ተደሰት የነገን ነገ ያወቃ›› የሚል መንፈስ በመያዛቸው አገር ተረካቢውን ወጣት ምንም እንዳይሰራና የጨለምተኛ አስተሳሰብ እንዲያዳብር እያደረጉት እንደሚሄዱ ምንም አያጠያይቅም፡፡ በኢትዮጵያ ሙዚቃ ታሪክ ብዙ ሺህ ኮፒዎች ከአንድም ሁለት ጊዜ የተሸጡለትና የቀደሙትን
ዘመን አይሽሬ ድምፃውያንን ይተካል የሚባልለት ቴዲ አፍሮ /ቴዎድሮስ ካሳሁን/ ከሰባት ዓመታት በኋላ በ2004ዓ.ም ሚያዚያ ወር ላይ ካወጣው ‹‹ጥቁር ሰው›› አልበም በፊት በርካታ ነባርና አዳዲስ ድምፃውያን ስራዎቻቸውን ለአድማጭ ቢያቀርቡም የበርካታ ሙዚቃ አፍቃሪያንን ቀልብ መግዛት ሳይችሉ ቀርተው ነበር፡፡ ይህ ጥቁር ሰው› አልበም በእውነትም እጅግ ተቀዛቅዞ የነበረውን የኢትዮጵያ የሙዚቃ ኢንዱስትሪ አነቃቅቷል ማለት ይቻላል ምክንያቱ ደግሞ ካሴቱ ከወጣ ሰዓት ጀምሮ በሰልፍ ተሽጧል በሙሉ ማለት ይቻላል ዘፈኖቹ ታሪክን፣ አንድነትን ፍቅርን በመስበኩ በእጅጉ ተወዶ ነበር ብራቮ ቴዲ፡፡

በዚህ በያዝነው 2005 ዓ.ም በርካታ አንጋፋና ወጣት ድምፃውያን ስራዎቻቸውን ለአደማጭ አቅርበዋል፡፡ ነገር ግን በለስ ቀንቷቸው የአድማጮችን ቀልብ የገዙት በጣት የሚቆጠሩ ናቸው በዚህ ሊጠናቀቅ ጥቂት ቀናት በቀሩት ዓመት ከተወዳጅ ድምፃውያን መካከል ጃሉድ፣ አቤል ሙሉጌታ፣ ሚካኤል በላይነህ፣ ጃኖ ባንድ፣ ፀጋዬ እሸቱ የቀደመውን ዜማዎቹ እንደ አዲስ ያቀረበበት እንዲሁም አሁን በሰፊው እየተደመጠ ያለው ‹‹ስጦታሽ›› የሸዋንዳኝ ሀይሉ ካሴት በእጅጉ የሙዚቃ አፍቃሪያንን ቀልብ ገዝቷል፡፡ በዚህ በያዝነው ነሐሴ ወር ሌላ አዲስ አልበም ወጥቶ በሰፊው እየተደመጠ ይገኛል፡፡ ‹ሲያ ሲያ› ፣ ‹አልችልማ› በሚባል ክሊፓቹ ከፍተኛ ዝናን ያገኘው ተመስገን ገ/እግዚሐብሄር /ተሙ/ አዲስ ካሴት አሳትሟል የመጀመሪያ ካሴቱን በራሱ ወጪ አሳትሟል፡፡ ይህ ካሴት በወጣ በአጭር ጊዜ የመጀመሪያው ህትመት በጥቂት ጊዜያት ተሽጠው በማለቃቸው በድጋሚ እንደታተመ ተነግሯል፡፡ በሌላ በኩል ሊጠናቀቅ ጥቂት ቀናት በቀሩት በዚህ ዓመት በርካታ ነባርና አዳዲስ ድምፃውያን ስራዎቻቸውን ለአድማጭ አቅርበዋል፡፡ ካሴቶቻቸውን አውጥተው ብዙም ተደማጭነትን ካላገኙት ተወዳጅ ድምፃውያን መካከል አስቴር ከበደ፣ ነፃነት መለሰ፣ አበባ ደሳለኝ፣ ይገኙበታል፡፡ ከዓስር ዓመት በፊት የህበረተሰቡ አዲስ ካሴት ሲወጣ የመግዛት ዝንባሌው በእጅጉ ከፍተኛ ነበር ለማለት ይቻላል አሁን አሁን ግን
አዳዲስ የሚወጡ ካሴቶችን በተለያዩ ሚዲያዎችና ድህረ ገጾች ካሴቶቹ በወጡ በጥቂት ቀናት በመለቀቃቸው ምክንያትና በዘፈኖቹ ጥራት አብዛኛው ህብረተሰብ አዲስ ካሴት ገዝቶ የማዳመጥ አዝማሚያ አይስተዋልም፡፡ የህብረተሰቡ ካሴት ገዝቶ የማድመጥ ባህሉም ከጊዜ ወደጊዜ እየቀነሰና ነጠላ ዜማዎችን ብቻ የማየትና
የማድመጥ አዝማሚያ እያሳየ ነው፡፡ ነገር ግን በዚህ መሀልም አንጋፋና ወጣት ድምፃውያን አንዳንዶቹ ስራዎቻቸውን ማቅረባቸው አልቀረም ከነዚህ ውስጥ ታዲያ በግጥሞቹ በሳልነትና በድምፁ እስከ አሁን እየተደመጠ ያለው አቤል ሙሉጌታ አንደኛውነው፡፡
ይህ ወጣት ድምፃዊ በቤተክርስቲያን አካባቢ በማደጉ ለግጥምና ለዜማ እንዲሁም ለድምፅ ታላቅ አስተዋጽኦ እንዳደረገለት ይመሠክራል አንጋፋው ፀጋዬ እሸቱም ከቀድመው ተወደውለት ከነበሩት ሙዚቃዎቹ መካከል መርጦ በሙሉ ባንድ ያወጣው ካሴትም እጅግ ተወዶለታል፡፡ ከሰባት ዓመት በኋላ ‹‹ ስጦታሽ›› በተሰኘው አዲስ
አልበም የመጣው ሸዋንዳኝ ሀይሉ አንጀት የሚያርስ ሙዚቃ እንደሰራ ብዙ የሙዚቃ አፍቃሪያንና የሙዚቃ ባለሙያዎች እየተናገሩ ይገኛሉ፡፡ በዚህ አልበም ውስጥ በርካታ ስመጥር ገጣሚያን የተሳተፉበት ሲሆን እንደከዚህ ቀደሙ የቴዲ አፍሮ ግጥም በአልበሙ ተካቷል፡፡ ወጣቱ ድምፃዊ ተመስገን ገ/እግዚሐብሄር
ተሙ ሌላው 2005 ዓ.ምትን ካደመቁት ድምፃውያን መካከል አንዱ ነው ይህ ወጣት ድምፃዊ በሦስት ነጠላ ዜማዎቹ የብዙ ሙዚቃ አፍቃሪያንን ቀልብ ገዝቶ ቆይቶ ነበር፡፡ አሁን ደግሞ በአዲስ አልበም ብቃቱን አሳይቷል፡፡ ካሴቱ በወጣ በጥቂት ቀናት ለሁለተኛ ጊዜ የታተመለት ይህ ድምፃዊ ሙሉ የካሴቱን ወጪ በራሱ ማሳተሙ ለሙዚቃው የሰጠው ትኩረት ከፍተኛ መሆኑን አስመስክሮለታል ይህን ካሴት በርካታ አቀናባሪዎች የሰሩት ሲሆን ማስተሩን ታዋቂው አበጋዝ ሺዌታ ሰርቶለታል፡፡ በ2005 ዓ.ም እጅግ ካሴቶቻቸው የተደመጠላቸው ጃሉድ፣ ሚካኤል በላይነህ፣ አቤል ሙሉጌታ ፣ፀጋዬ እሸቱ፣ ሸዋንዳኝ ሀይሉ እንዲሁም ተመስገን ገ/እግዚሐብሄር ነበሩ፡፡ በሚቀጥለው ዓመት በርካታ አንጋፋና ወጣት ድምፃውያን ስራዎቻቸውን ጨርሰው ለማውጣት በዝግጅት ላይ ናቸው፡፡

ያልከውን አላልኩም..ሰማህ ወይ ወዳጄ?
እንዴት እበላለሁ?..እጄን በገዛ እጄ::

ክብሬን አላቀልም..እንደምን አድርጌ?
እንደሌለ አውቃለሁ..
የቁሳቁስ እንጂ..የጀግና አሮጌ::

መቼም..መቼም..መቼም አልዘነጋ
የናቤን..የማሞን..ክብርና ዋጋ::
እንዳልከው በእግራቸው..በዓለም የነገሱ
ሁሌም የሚኖሩ..በታሪክ ሲወሱ
ሕያው ጀግኖቻችን..መቼም አይረሱ!!!

ሰማህ ወይ ወዳጄ?
ፈለግ ተከትለው..ዛሬ በእግር ኩዋሱ
በፈጸሙት ገድል..ቢንቆለዻዸሱ
በእግራቸው በሠሩት..
ባስመዘገቡት ድል..አገር ስላኮሩ
በክብር ቢነሱ..በክብር ቢጠሩ
ፈጽሞ አልገባኝም..ምንድ ነው ነውሩ?!?

ሰማህ ወይ ወዳጄ?
ስቼ ያሳሳትኩት..
…አልታይህ አለኝ
ስለእግራቸው ውጤት..
እንኩዋንም ደስ አለህ!..
…እንኩዋንም ደስ አለኝ!
* * *

___ ፋሲል ተካልኝ አደሬ ___ —

ሉሉ ከበደ (ጋዜጠኛ)

ውድ ኢትዮጵያን ወገኖቼ እንኳን ለአዲሱ አመት አደረሳችሁ። እዲሱ አመት ለመላው የኢትዮጵያ ህዝብ ታላቅ ብስራት ይዞ የሚመጣ ይሁን። ያለምንም ደም መፋሰስ ይህ ዘረኛ የወያኔ ገዢ ቡድን መቃብር ገብቶ፤ ዘረኝነት፤ ጎጠኝነትና በታኝነት ከምድራችን ጠፍቶ፤ የኢትዮጵያ ህዝብ ተፋቅሮ ተከባብሮ፤ ሲያጠፉ የሚቀጣቸውን የሚሽራቸውን፤ ሲያለሙ የሚሾማችውን የሚሸልማቸውን መሪዎች በድምጹ መርጦ፤ የሚኖርበት፤ ኢትዮጵያዊ ሁሉ ከዘር ማንነቱ በፊት በኢትዮጵያ ሲምል ሲገዘት የምናይበት፤ ዜጎች ሁሉ ለሀገሬ፤….. ለወገኔ.. እያሉ ሲተጉ፤ ለጋራ እድገትና ብልጽግና ሲጓጉ….አንተ ትብስ አንቺ ትብሽ እያሉ አንዳቸው ላንዳቸው ሲሞቱ የምናይበት የተአምር ዘመን ይሁንልን,….ዘረኞች ለአንዴና ለመጨረሻ የሚጠፉበት ዘመን ይሁንልን….2006. አሜን!
አርቲስቶች የተሰጥኦና የህዝብ ሁለንተናዊ ባህልና ወግ፤ እናም የህዝብ ድጋፍና አድናቆት ውጤቶች እንደ መሆናቸው፤ ስራዎቻቸው ሁሉ የህብረተሰብ ህይወት ነጸብራቆች የመሆን ተፈጥሮአዊ ግዴታ አለባቸው። ሰላምና ጦርነት፤ ድልና ሽትንፈት፤ ደስታና ሀዘን፤ ፍቅርና ጥላቻ ምን ጊዜም ከሰው ልጅ ጋር የሚኖሩ ክስተቶች በመሆናቸው፤ ሰውም በጥብበ ስራዎቹ ውስጥ እነዚህን ባህሪያት እያንጸባረቀ፤ ይማማርባቸዋል። ይዝናናባቸዋል። ያስተላልፋቸዋል። ለሚከታተል ትውልድ የታሪክ መንገሪያም ያደርጋቸዋል ።
ጥበብ የአንድ ህብረተሰብ የስልጣኔ፤ የባህል፤ የሳይንስ፤ የፖለቲካ፤ የሁለንተናዊ እድገት ነጸብራቅና ማሳያም ነው። ጭቆናን ለመታገል፤ ፍትህ ርትእ እንዲሰፍን ህዝብን መቀስቀሻና ማስተማሪያ መሳርያም ነው። ትያትር፤ ስነጽሁፍ፤ ሙዚቃ፤ወዘተ…የህዝብን ንቃተ ህሊናና ታሪካዊ ሁለንተናዊ እውቀት እንደሚያጎለብቱ የሚያጠያይቅ ነገር የለውም።
በሀገራችን የወኔ ስራት ከሰፈነ ያልፉት ሀያ ሁለት አመታት ወዲህ ኢትዮጵያውያን አርቲስቶች አድሎን፤ ዘረኛነትን፤ የመብት ረገጣን በመታገል ረገድ ማን ምን አስተዋጾ አበረከተ ብለን የመረመርን እንደሆን፤ የተወሰኑ ጠንካራ አርቲስቶች እንዳሉን ብናውቅም፤ አሰሩትም ፤አንገላቱትም፤ ሰደቡትም አዋረዱት፤ ስለመከረኛው የኢትዮጵያ ህዝብ አለቀሰ አንጎራጎረ፤ መከረ አስተማረ፤ አጽናና እንጂ ለወያኔ ስራት አድሮ የወያኔ ፕሮፓጋንዳ ማይክራፎን አልሆነም። የሚወዳት ሀገሩንም ጥሎ አልሄደም….ማን?… ሀዋርያውን ብላቴና ቴዲ አፍሮን ዙፋኑ ላይ እናስቀምጠዋልን።
አርቲሥቶች ህዝባዊ ሀላፊነት አለባቸው። ይህም ማለት በጥበብ ስራዎቻቸው የሚያገለግሉትን ህብረተሰብ የሞያ ስነምግባርን በጠበቀ መልኩ፤ ማህበራዊ፤ ባህላዊ፤ ኢኮኖሚያዊ፤ ከባቢያዊ ብሎም ፖለቲካዊና አስተዳደራዊ ህጸጾችን እያፈነፈኑ፤ ነቅሰው እያወጡ፤ በብሩሽ በዜማ በግጥም እያዋዙ ማዝናናት፤ ህብረተሰብን ማስተማር፤ ማንቃት፤ የሞራልና የዜግነት ግዴታ ሊሆንባቸውም ይገባል።

አርቲስት በአድናቂዎቹ ልብ ውስጥ የዘራው ፍሬ በአንድ ወይ በሌላ መልኩ ውጤት ማፍራቱ አይቀርም። የህውሀት ካድሬዎች ፖለቲካ አስተምረው፤ አንቅተው፤ ካሸፈቱት የትግራይ ወጣት፤ በዘፈን በጭፈራና በቀረርቶ የሸፈተው ሳይበለጥ አይቀርም።
ተወዳጅ አርቲስቶች ከአንድ ጠንካራ ፖለቲከኛ የበለጠ ድምጣቸው በአድናዊዎቻቸው ዘንድ ይሰማል።
ክቡር ለሆነው የሰው ልጅ ሰባዊ መብትና ነጻነት ጥብቅና የቆሙ የጥበብ ሰዎች እንደ ነጻ አውጭ አርበኛ ሲሞገሱ፤ ሲወደሱና ሲመለኩ ይኖራሉ።
በሌላ መልኩ አድርባይ ፤ እበላባይ አርቲስቶችን፤ አንባ ገነኖች፤ ህዝብን በዜማና በጥበብ እንዲያደነዝዙላቸው ማበረታታት ማስገደድም የተለመደ ነው። እንዲመለኩ እንዲዘመርላቸው፤ መልካቸው አምሮ እንዲሳልላቸው፤ የሚገዟት አገር በምስላቸው እንድትሸፈን ያስደርጋሉ። የተለመደ ነው። የመለስ ዜናዊ ፎቶ ከዚያች ቅዱስ ምድራችን ተለቅሞ ይልቆ ይሆን?
ወያኔ ወደ ስልጣን የመጣ የመጀመሪያዎቹ አመታት እንደነጻ ፕሬስ ጋዜጠኞች በርካታ አርቲስቶች ማለት ይቻላል፤ የአንድነትን ጥቅም፤ በዘር የመከፋፈልን ጉዳት፤ በዜማዎቻቸው ለማስገንዘብ ሞክረዋል። ከፊሎቹ ከልባቸው በራሳቸው ሰብእና ውስጥ ካላቸው ኢትዮጵያዊ ስሜት ተነስተው እንደቴዲ አፍሮ አይነቶቹ በሀገራቸውና በህዝባቸው ጉዳይ ላይ የማይናወጥ ጠንካራ ወገንተኝነት እንደያዙ ዘልቀዋል።
አንዳንዶች ደግሞ በወቅታዊ የህዝብ ብሶት ላይ ያተኮረ ስራ ማቅረብ ገበያ ያስገኛል ብለው በማመንም ሊሆን ይችላል፤ የህዝቡን ብሶት የሚኮረኩሩ ስራዎችን አቅርበው የተቸራቸው ድጋፍና ጭብጭባ ሳያባራ፤ ሶስት መቶ ሰላሳ ዲግሪ ተሽከርክረው፤ በአንዲት ቀን ጀንበር ወደ ካድሬነት የተለወጡ አሉ። ሰለሞን ተካልኝ ተገፋን ሲል በዘመረበት አፉ ነው ስለመለስ ዜናዊ ቅንድብ ማማር ማላዘን የጀመረው።
ገናናዋ የደቡብ አፍሪካ ተወላጅ ማሪያ ማኬባ እንደ አውሮፓውያኑ ዘመን አቆጣጠር 1963 ዓ ም ለተባበሩት መንግታት ድርጅት የደቡብ አፍሪካው የነጮች መንግስት ያሰፈነው የአፓርታይድ ስራት፤ በሀገሬው ተወላጅ ላይ እያደረሰ የነበረውን ስቃይ በመመስክሯ ነበር የገዛ አገሯን የዜግነት መብት ገፏት፤ ካገሯ እንድትሰደድ ያደረጋት አፓርታይድ። ማሪያ ለስርአቱ ያጎበደደችበት ጊዜ አልነበረም። በዜማዎቿ ህዝቡ ለነጻነቱ እንዲታገል ታበረታታ ትቀሰቅስ ነበር።
ከዚያ በኋላ ለሰላሳ አመታት በኖረችበት የስደት ዓለም፤ በዜማዎቿ ፤ በንግግሮቿ፤ አፓርታይድ ምን አይነት ስራት እንደሆነ፤ በደቡብ አፍሪካ ህዝብ ላይ ምን አይነት ግፍ እንደሚፈጸም ስትነግር፤ የደቡብ አፍሪካውያንን ባህሎችና ልምዶች ስታስተዋውቅ ኖረች።
ቁጥራቸው በቀላል የማይገመት ኢትዮጵያን አርቲስቶች ሀገራቸውን ጥለው በውጭው ዓለም ለመኖር ሲወስኑ ጥቂቱ፤ የስራቱን እኩይ ተግባራት እየኮነኑ የህዝባቸውን መከራና ስቃይ በማስተጋባታቸው የዘረኛው ህውሀት ቡድን ሰለባ በመሆናቸው ለስደት ተዳርዋል። ከነዚህም ታማኝ በየነ በዋናነት ይጠቀሳል። ሌሎችም የተሻለ ህይወትና ኑሮ ፍለጋ ያተርፈናል ወዳሉት አህጉር ተሰደዋል። ይሁንና እነዚህ አርቲስቶች ሀሳብን እንደልብ መግለጽ በሚቻልበት ሀገር ውስጥ የመኖራቸውን ያህል ኢትዮጵያ ውስጥ እየደረሰ ያለውን ሁለንተናዊ ጥፋትና የሰብአዊ መብት ረገጣ፤ በጥበብ ስራዎቻቸው በመዋጋት ረገድ የዜግነት ግዴታቸውን እየተወጡ ነው ወይ?
ከቅርብ አመታት ወዲህ ሀገር ቤት ያሉ አርቲስቶች እጅግ በሚያሳፍርና ለማመን በሚያዳግት መልኩ፤ የኢትዮጵያን ህዝብ ክደው፤ የወያኔ የፕሮጋንዳ እቃና አጫፋሪ ሆነው፤ የገዛ ሀገሩን ባንዲራውንና ወገኑን ክዶ፤ ስለ ዲሞክራሲ የተናገረውን፤ ስለመብት የተናገረውን፤ የጻፈውን ሁሉ በመጨፍጨፍና ወህኒ በማጋዝ አለም አቀፍ ዝና ላተረፈው መለስ ዜናዊ ፤ የወርቅ ብእር ሽልማት መስጠት ፤ የኢትዮጵያን መፍረስና የአንድን ዘር የበላይነት ተቀብሎ፤ በሎሌነት ለማደር ከመዘጋጀት ውጭ ምንም አይነት መልእክት ያለው ተግባር አልነበረም። ስመጥሩና እጅግ ተወዳጅ የነበሩ አርቲስቶች ዛሬ ወደ ነፈሰበት አዘንብለው፤ ስለወያኔ ስራት ና መሪዎች መልካምነት የምስክርነት ቃላቸውን ሲሰጡ መስማት ጥበብ በኢትዮጵያ ውስጥ መዝቀጧንና ተጠባቢውም በአድርባይነትና እበላባይነት ሰብእና ውስጥ መስጠሙን ያመለክታል።
በራሱ ሩጫና ጥረት የሚተዳደር አዝማሪ የህዝብ ግጥም እየተቀበለ ዜጎችን ማዝናናት ያልቻለበት ደረጃ ላይ መደረሱ፤ ያስደነግጣል። ልማታዊ ግጥም እንጂ መቀበል አለመቻሉ፤ ወያኔ የኢትዮጵያን ህዝብ ምን ያህል አካሉንም ህሊናውንም እንደገዛው አመላካች ነው። ይህ ቡድን እምን ድረስ ዝቅ ብሎ የኢትዮጵያን ህዝብ ለመቆጣጠረ እየሞከረ እንዳለ የሚያስገነዝብ ሁኔታ ነው።
ሀተታውን እዚሁ ላይ ላቁመውና ዋናው የርእሴ ጉዳይ ወደ ሆነው እንደ ማሪያ ማኬባ በተሰደደበት የባእድ አገር ፤ በሚያውቅበትና በሚችለው ሙያው እናት ሀገር ኢትዮጵያን የወረራት ህውሀት ዘረኛ አስተዳደር በሀገርና በህዝብ ላይ እያደረሰ ያለውን አደጋና ጥፋት በዜማው እየነገረ፤ እየመከረ፤ የሚበጀውን እያመለከተ ትግሎን ስለተያያዘው አርቲስት ሻንበል በላይነህ ስራዎች ላወሳ እሻለሁ።
ውድ አንባቢያን አርቲስቱ ባልፉት አመታት የተጫወታቸውን በርካታ ቀስቃሽ ዜማዎች ሁሉ በዚህ አጭር ጽሁፍ ውስጥ አካቶ ለማመላከት አይቻለኝም ። ለዛሬ በቅርቡ ካወጣቸው ሲዲዎች “ በቁም እንዋደድ እናም ሀይለስላሴ” የሚል መጠሪያ ከሰጣቸው ሁለት አልበሞቹ ውስጥ በሀገራችን ባለው ወቅታዊ እውነታ ላይ ያጠነጠኑ ቀስቃሽ ግጥሞቹን፤ ከየዘፈኑ የተወሰኑ ስንኞች እያወጣሁ ያሰውን ሁኔታ እንዴት ቁልጭ አድርጎ እንዳስቀመጠው ለማመላከት እሞክራለሁ፤ ሌሎች አርቲስቶቻችንም ወቅታዊውን ሁለገብ ትግል ለማገዝ በዜማዎቻቸው ህዝቡን ለነጻነት ማነሳሳት እንዲጀምሩ ጥሪ ለማቅረብ እሻለሁ። ከንግዲህ ኢትዮጵያውያን በሚችሉት ሁሉ ወደ ትግሉ በመቀላቀል የወያኔን ስርአት እስትንፋስ ማሳጠር ግድ ይላል።
ይሰማ ድምጻችን…. ግጥም አይገልጥም፤ ዜማ..ሻንበል በላይነህ
….እኛ አንበተንም፤ እኛ አንበተንም፤ ሙስሊም ክርስቲያኑ ልዩነት የለንም።
ዛሬም ቢሆን እንደበፊታችን፤ ተጠናክሮ ይህ አንድነታችን፤
ሙስሊም ክርስቲያኑ በለቅሶም በሰርጉም፤ አብረን እንኖራለ በክፉም በደጉም። …..
አዎ!.. “..ተነሱ ውጡና እስላም ወንድሞቻችሁን ስደቡ፤ እርገሙ፤ መንግስት ሊሆኑባችሁና ሊያጠፏችሁ ነው “ እያለ የኢትዮጵያን ክርስቲያኖች እያስፈራራና እየዛተ አደባባይ የሚያወጣ፤ በመንግስት ቅርጽ መደራጀት የቻለ የወንጀለኞች ቡድን፤ ምናልባትም በዛሬዪቱ አለማችን በአይነቱ የተለየ የሆነ፤ መንግስት የሚመስል የወንጀለኞች ቡድን ፤ ሀገር በተቆጣጠረበት፤ ሻንበል በላይነህ በምርዋ ድምጹ በጣፋጭ ዜማው ያንቆረቆረልን መልእክት ህዝባዊ እንጉርጉሮ መሆን ያለበትና ሁሉም ኢትዮዝፕያዊ ሊያንጉራጉረው የሚገባ የሙስሊም ክርስቲያኑን መተላለቅ ለሚናፍቀው ወያኔ ጠንካራ ምላሽ ነው።

ህዝበክርስቲያን፡ መስሊሙ፤
ሁሌም በውኑ፡ በህልሙ፤
ያስባል ስለሰላሙ ….
ችግሩ የኢትዮጵያን ህዝብ ከማሸበር ተግባሩ ያልታቀበው የወያኔ ቡድን ነው እንጂ፤ ህዝቡ ስለሰላሙ ያስባል። በአስራ አምስተኛው ክፍለ ዘመን ግራኝ አህመድ ሙስሊሙን ይዞ ያን ያክል ጥፋት ሲያደርስ፤ ሙስሊሙን የድጋፍና የሀይል ምንጭ አድርጎት ለራሱ የመንግስትነትን ስልጣን ለመቀዳጅት ተዋጋ እንጂ፤ ነብዩ ሙሀመድ ያላዘዙትን፤ እስልምናን በሰይፍ በኢትዮጵያ ውስጥ ሊያስፋፋ አልነበረም ጦርነቱ ፤ “አህባሽ የሚባለውን እስልምና ፤ እኔ ያመጣሁልህን ተቀበል ፤ ለሺዎች ዘመናት ይዘህ የተጓዝከውን እምነትህን ጣል” እያለ በኢትዮጵያዊው ሙስሊም ላይ ከጂሀድ ያልተናነስ ስራ እየሰራ ያለው ወያኔ ነው። ማሰር መግደል። ኢትዮጵያዊው ሙስሊም ክርስቲያን ወንድሞቹን ያሸ በረበት ዘመን የለም። አርቲስቶቻችን እንደሻንበል በላይነህ በዜማቸው ደግመው ደጋግመው ሊናገሩት የሚገባ እውነታ ነው።
አማራ… ግጥም፤ አይገልጽም። ዜማ፤ የህዝብ…
……ምነው ምን በደለ ደጉ ያገሬ ሰው፤ አረ የሰው ያለህ ፡አረሰው፡ አረ ሰው። እሳት ቢያንቀላፋ ገለባ ጎበኘው፤ ዘመን አረጀና ይሄ ቀን አገኘው። ከባህር ይሰፋል አማራ ማለት፤ ያንድነት ሀረግ ነው ኢትዮጵያዊነት ……
በፋሸሽት ወረራ ዘመን ተፈጸመ ያልተባለ ግፍ፤ አማሮች እስከወዲያኛው እንዲጠፉ፤ በሽታ ገብቷል ብለው የወያኔ ጤና ጥበቃ ሀላፊዎች ወጣት የአማራ ታዳጊዎችን በክትባት ዘመቻ እንዳይወልዱ ያመከነ አውሬ ቡድን የጁን ማግኘት አለበት። ይህ በጥይት ተጨፍጭፎ አላልቅ ያለ ህዝብ፤ እንደሌሎቹ ኢትዮጵያውያን እንደኦሮሞው፤ እንደትግሬው፤ እንደአፋሩ እንደ ደቡቡ እንደ ሁሉም….. ደሙን እያፈሰሰ ፤ ኢትዮጵያን ሲያቀና ዳር ድንበር ሲያስከብር ኖረ እንጂ፤ ወያኔ ሻእቢአና መሰሎቻቸው እንደሚያወሩት ተረት፤ ሌሎቹን ሲገዛና ሲጨቁን አልኖረም። ይልቁን ከማንም በክፋ መልኩ ሲረገጥ ነው የምናየው። የጎጃምን ድሀ አርሶ አደር፤ ከትግራይ ደሀ አርሶ አደር፤ የትግራይን ድሀ አርሶ አደር፤ ከሀረርጌ ድሀ አርሶ አደር ባጠቃላይ የኢትዮጵያን ድሀ ህዝብ አንዱን ካንዱ የተለየ የሚያደርገው የትኛው ኑሮው ነውና ነው አማራው ተለይቶ እንዲጠፋ የተፈረደበት? የህውሀት በሽተኞች አማራውን የበቀል ኢላማ ያደረጉበት ምክንያት እንደሎሎቹ ሁሉ ለኢትዮጵያ ቀናኢ በመሆኑ ነው። ወያኔ አማራን በማጥፋት ኢትዮጵያን የሚያጠፋ ሊመስለው ይችል ይሆናል፤ ግና ለኢትዮጵያ ደሙን ያፈሰሰላት ከሰሜን ምጽዋ ጫፍ እስከ ደቡብ ዶሎ፤ ከምስራቅ ፌርፌር ጫፍ እስከ ምእራብ ኢሎባቡር ጫፍ ያለ ህዝብ ሁሉ ነው። አሁንም ከወያኔ የማጥፋት ዘመቻ ያድናታል። ኢትዮጵያን ይታደጋታል።

ዘንድሮ… ግጥም፤ ተስፋዬ ለማ። ዜማ፤ ተስፋዬ ለማ
……ህጻናት ሲሸጡ ወተው በማደጎ፤ ያለቅሳል ባመቱ ወላጅ አደግድጎ…. ሻንበል በላይነህ በዜማው የነገረን የምናየው ነገር ነው። በማደጎ ስም ህጻናቶቻችንን እየቸበቸበ ያለው ወያኔ ህጻናቱ ካገር ከወጡ በሗላ የት ወደቁ ያለበት ጊዜ የለውም። በስርቆትና በዘረፋ ስለተጠመደ ስለዜጎች የሚያስብበት ገዜ የለውም። ሽያጩ ግን በስፋት እንደቀጠለ ነው። በየ አለሙ ያሉት ኢምባሲዎቹም ድለላውናንና ዶላር ማቀባበሉን እንጂ ስለኢትዮጵያውያን መብትም ሆነ ህይወት የሚያገባቸው ነገር የለም። ዓለም ደቻሳ ቤይሩት ወያኔ ኢንባሲ ፊት ለፊት ነበር ኡ ኡ እያለች በባእድ ጫማ ስትረገጥ መሬት ለመሬት ስትጎተት በዚያው የራሷን ህይወት ያጠፋችው። የኢትዮጵያ ኢምባሲ ተብሎ ወያኔዎች እዚያው ነበር አድፍጠው በዚያች ኢትዮጵያዊ ድሀ ላይ ይደርስ የነበረውን የሚመለከቱት። እነዚህን ነው ሀያ ሁለት አመት ተሸክመን የተቀመጥነው።
…..ጥያቄ ባነሳ መብቱን ያስከበረ፤ ጸረ ሰላም ሲሉት በህግ ሽብር፤ እውነቱን አውጥቶ ስለተናገረ፤ ስንቱ ጋዜጠኛ እስር ቤት ታጎረ… ዘንድሮ
ፍርሀት አሽነፈን…. ግጥም፤ ተስፋዬ ለማ። ዜማ፤ ተስፋዬ ለማ
….ፍራት አሽመድምዶን ጥሎን ባደባባይ፤ ክፉንም ደጉንም ሁነናል ተቀባይ፤ የቆረቆረንን ምቹ ስናስመስል፤ ስንጨስ እንኖራልን ስንጠቁር ስንከስል……
አዎ .. ኢትዮጵያውያን በባህላችንም በተፈጥሮአችንም፤ ለህግ የመገዛት፤ የማክበር፤ በይሉኝታ መገዛት መፍራት፤ ስለሚያጠቃን፤ አንዳንድ ጌዜ ስንገፋና መብታችን ሲገፈፍ፤ ይህ ተፈጥሮ ከልክ ያለፈ ትግስት እንዲኖረን ያደረገ ይመስላል። ለዚህ ስርአት ያሳየነው ከልክ ያለፈ ትግስት ፍርሀት ነው የሚመስለው። አርቲስት ሻንበል በበላይነህ ምናልባትም ይህንኑ ታዝቦ ሳይሆን አልቀረም በዜማው እየነገረን ያለው። ሆድ ይፍጀው ወይም የባሰ አታምጣ እያልን ይኸው ሀያ ሁለት አመታት ጉዳት ተሸካሚዎች ሆነን በዚያው ጉዞ ቀጥሏል።
….. በጥቅም ሲፈረድ፤ በወገን ሲሰራ፤ አይተን እያለፍን ስንጠብቅ ወር ተራ፤ ፍርሀት እንደውሀ ወኔያችን አፍሶት፤ ይዘን ኖራለን የማይወጣ ብሶት…
መለስ ስብሀት ሰራሹ የወያኔ ገዢ ቡድን ወደስልጣን ከመጣበት ጊዜ ጀምሮ በመንግስቱም ሆነ በግላ ተቋማት፤ ያሻውን ሲሰራ ስንቱን ሺህ ሰራተኛ በገፍና በግፍ እያባረረ የወደደውን የራሱን ምልምል እስከ አሁን ድረስ ሲሰገስግ፤ ሁሉም ተራው ሲደርስ ሜዳ ላይ እየተጣለ ከማልቀስ በቀር ዛሬ በወገኔ ላይ የደረሰ ነገ በኔ ነው ብሎ አምርሮ ስራቱን ለመዋጋት የተነሳ እስካሁን የለም።
የቀድሞው ሰራዊት….. ግጥም ይልማ ገብረአብ። ዜማ ሻምበል በላይነህ ….ጊዜ ተለውጦ ቀን እስከሚከዳው፤ አንጠፍጥፎ ቀምሶ ውሀውን ከኮዳው፤ ያገር መሰረቱ ህብረቱ እንዳይናድ፤ ኑሮውን አድርጎ በቀበሮ ጉርጓድ፤ ታግሎ ወድቆልናል ስላንድነታችን፤ ውለታው ይዘከር የሰራዊታችን። ሳያጓድል ያባት አደራ፤ ያስጠበቀ ያገር ባንዲራ፤ እንዳናጣ የባህር በር፤ ነፍሱን ከፍሏል ለኛ ክብር……
የወደቀ ዛፍ ምሳር ይበዛበታ እንደሚባለው ; የኢትዮጵያ ብሄራዊ ጦርሰራዊት መበተኑ ሳያንሰው ፤ ለወያኔ የፕሮፓጋንዳ ሰለባ እንደሆነ እስካሁን በመቆየቱ እድሜ ልኩን ሲዘመርለትና ሲሞገስ ሊኖር የሚገባው ጀግና ሰራዊት፤ ባልፉት ሀያ ሁለት አመታት እንደዋዛ ተዘንግቶ ቆይቶ ነበር። ሻንበል በላይነህ ምስጋና ይድረሰውና ዛሬም እንደትናንቱ የዚያን ክቡር ሰራዊት ገድል አንስቷል። ይበል የሚያሰኝ ነው። የኢትዮጵያን ሰራዊት ሀያል ክንድ አጣጥመው የሚያውቁት ገንጣይና አስገንጣይ እንዳላሸነፉት ልቦናቸው ያውቀዋል። ሰራዊቱን በአካልና በሞራል ከውስጥ ይገልላቸው የነበረው መንግስቱ ሀይለማርያም ባለውለታቸው ነው። በዚያ በውሸት ፕሮፓጋንዳቸው እውነት ለዲሞክራሲና ለእኩልነት የሚዋጉ መስሎት በገፍ እየሄድ ሲቀላቀላቸው፤ ያልተቀላቀለውም መሳሪያውን አውርዶ ባዶ እጁን የቆመ ወታደር በመትረየስ እያጨዱ ነበር ተሯሩጠው ድፍን ኢትዮጵያን እንደ ወባ ትንኝ የወረሯት። መልካሙ ነገር ኢትዮጵያውያን ጀግኖቻችንን መሸለም መጀምራቸው ነው። ያየር ሀይል፤ የምድር ጦር የባህር ሀይል ጀግኖቻችን አሁንም ሊዘፈንላቸው ሊሸለሙና ሊወደሱ ይገባል።

ታሪክ ይፍረደን፤ ግጥም፤ ተስፋዬ ለማ። ዜማ፤ ተስፋዬ ለማ
…የነበረው ቀርቶ ያልነበረው ሆነ፤ የሰራነው ሁሉ እንደቀልድ ባከነ….. ……… .የራሳችን ቋንቋ የራሳችን ፊደል፤ የራሳችን እምነት የራሳችን ባህል፤ የነሉሲ ሀገር፤ የሰው ልጅ መገኛ፤ በራሱ የተሟላ ማን ነበር እንደኛ……
እርግጥ ነው። በራሱ የተሟላ እንደኛ ማንም አልነበረም:: ምን ያደርጋል፤ በመካከላችን የበቀሉ፤ በዚችው ምድር ላይ የተፈለፈሉ፤ ለራሳቸው ታሪክ ባእድ ሆነው፤ አባቶቻቸው የባእድ ጠላት አሽከሮችና ባንዳዎች፤ ያ ጠላት በወላጆቻቸው እአምሮ ውስጥ ባሰረጸው እኩይ አስተሳሰብ ተኮትኩተው ያደጉ፤ ጊዜ ለነሱ አድልታ ኢትዮጵያ እጃቸው ላይ ወደቀች። በማግስቱም … የአድዋው ታሪክ ለአማራው፤ ለደቡቡ ምኑ ነው፤ የኢትዮጵያ ባንዲራ ጨርቅ ነው፤ እንኳን ከትግራይ ተወለድኩ፤ የሚል ሰው መሪ ተብሎ ባደባባይ የሚናገር፤ ሚኒሊክ ቤተ መንግስት መኖር የቻለ አጥፊ አየን። መልካሙ ነገር እግዚአብሄር ባጭር አስቀረው። የጀግኖቻችን ሀውልቶች ፈረሱ። በባንዳ ልጆች ስም ተተኩ። በዘመናት አብሮ መኖር የተገነባ የደምና የስጋ ውህደት እንዲለያይ የዘር አጥር ግርግዳ የሚገነቡ፤ በስጋ ፤ ኢትዮጵያውያን፤ በመንፈስና በገቢር ባእዳን የሆኑ ገዢዎችን ለማስተናገድ በቃን። የሻምበል በላይነህ ዜማ ይህንን ነው ልብ ብሎ ለሰማ የሚነግረው።
ኢትዮጵያ…. ግጥም፤ ይልማ ገብረአብ። ዜማ፤ ይልማ ገብረአብ
…….ኢትዮጵያ ህይወታችን፤ ኢትይጵያ ኩራታችን፤ ኢትዮጵያ እምነታችን፤ ያገር ፍቅር ጽናት የምንማርብሽ፤ በፈጠርሽው ትውልድ ይመርብሽ፤ ዛሬም ትላንትም የምልሽ ህይወቴ፤ ውዳሴ ነሽ ለኔ የዘላለም ሀብቴ…. ከዳሽ በሞትሽ ለማትረፍ፤ በሚኒሊክ ጅራፍ ልገረፍ….
ውድ አንባቢያን እነዚህ ሁሉ መልክቶች ሻንበል በላይነህ በቁም እንዋደድ በሚለው አልበሙ ውስጥ ያካተታቸው ስራዎቹ ናቸው። ሀይለስላሴ የሚል ርእስ የተሰጠው ሲዲም ብዙ ታሪካዊና ወቅታዊ መል እክቶች አሉት፤ በተለይም በከፍጠኛ ሁኔታ ወጣቶችን ለትግል የሚያነቃቃ መልእክቶችም አሉ። እራሱን ማዳመጡ የተሻለ ነው። የሻንበል በላይነህ ስራዎች ለአርቲስቶቻችን በአርአያነት የሚጠቀሱ ናቸው። ተመሳሳይ ስራዎች ከየአቅጣጫው ብቅብቅ ቢሉ የህዝባችንን ንቃት እጥፍ ድርብ ያሳድጉታል። ሻንበልም የነጻነት ቀን እስከሚመጣ በያዘው መንግድ እንደሚጓዝና ሌሎችንም እንደሚያስከትል ተስፋ አደርጋለሁ።
ኢትዮጵያ ለዘለአለም ትኑር
lkebede10@gmail.com

(ዘ-ሐበሻ) በሬጌ የሙዚቃ ስልት የሚታወቀው ድምጻዊ ኃይሌ ሩትስ በሚኒሶታ ትናንት ሴፕቴምበር 15 ቀን 2013 ዓ.ም ቀለበት አሰረ። ድምፃዊ ኃይለሚካኤል ጌትነት (ኃይሌ ሩትስ) ቀለበት ያሠረው ነዋሪነቷ ሚኒሶታ ውስጥ ከሆነችው ከወይዘሪት ነዋል ስምዖን ጋር መሆኑን ጨምሮ የደረሰን መረጃ ያመለከታል።
በዳውንታውን ሚኒያፖሊስ በተለምዶ “SEVEN Steakhouse” እየተባለ በሚጠራው ቦታ ቀለበቱን ያሠረው ድምፃዊ ሃይሌ ሩትስ ሠርጉን ኢትዮጵያ እንደሚያደርግ ይጠበቃል።

በዚህ የቀለበት ሥነ- ሥርዓት ላይ የዘ-ሐበሻ ዘጋቢዎች ለመገኘት ሄደው የነበረ ቢሆንም ከበሩ ጀምሮ ፎቶ ግራፍ ማንሳት ክልክል ነው የሚሉ ፖስተሮች በመለጠፋቸው አንዳችም ፎቶ ግራፍ ለማንሳስት አልቻልንም። በተጨማሪም በቀለበቱ ላይ የታደሙት ወገኖችም በስልካቸው ጭምር ፎቶ ግራፍ ማንሳት እንዳልቻሉም ለማወቅ ተችሏል። “ቺጌ” በሚል አልበሙ ታዋቂነትን ያተረፈው ኃይሌ ሩትስ በአንድ ወቅት በዘ-ሐበሻ ላይ በታተመው ቃለ ምልልሱ ላይ “እኔ ብዙ ግርግር አልፈልግም፤ ብዙ መታየትም አልወድም” ሲል መናገሩን ያስታወሱት ወገኖች ምናልባትም የቀለበቱ ፎቶ ግራፍ እንዳይነሳ የከለከለው በሚዲያዎች በኩል ስሙ እንዳይነሳ ይሆናል የሚሉ አስተየት ይሰጣሉ።

ሃይሌ ሩትስ በዘ-ሐበሻ ላይ በታተመው ቃለ ምልልሱ ላይ፡ “ጥያቄ፡- የቤተሰቦችህ ሁኔታ ምን ይመስላል? የት ተወለድክ? የት አደግክ? የት ተማርክ? ከቤተሰብ ያንተን ፈለግ የተከተለ አለ?” የሚል ጥያቄ ቀርቦለት “ዘጠኝ ወንድማማቾች ነን፡፡ ሁለት እህቶች አሉኝ፡፡ ከመጨረሻ ሁለተኛ ልጅ ነኝ፡፡ እናቴ በህይወት የለችም፡፡ አባቴ አለ፡፡ አባታችን ነው ያሳደገን፡፡ ያደግሁት እንግሊዝ ኤምባሲ አካባቢ ነው፡፡ አንደኛ ደረጃን ስላሴ ካቴድራል፤ ሁለተኛ ደረጃን ደግሞ ዳግማዊ ምኒልክ ነው የተማርኩት፡፡ ከዚያ በኋላ ትምህርት አልሆነኝም (ሳቅ)፡፡ እግርኳስ ተጨዋች ነበርኩ፤ እግርኳስ በጣም ነበር የምጫወተው፤ ከዚያ እርሱን ተውኩና ወደ ሙዚቃው ገባሁ፡፡
ሙዚቀኛ በዘሬም የለም፤ እኔ ብቻ ነኝ በድፍረት የወጣሁት፡፡ ለዚያ ነው በወቅቱ ሙዚቃ ስጀምር ተቸግሬ የነበረው፡፡ መግባባት አልነበረም፤ ቤተሰብ የሚፈልገው የሃይማኖት እና ሌላ ሌላውን ሙያ ስለነበር ይህን አይደግፉትም ነበር፡፡ እና በወቅቱ ችግር ነበር፡፡” ሲል መመለሱ ይታወሳል።

ከዚህ ቀደም በዘ-ሐበሻ ድረ ገጽ ላይ የታተመውን ቃለ ምልልስ ለማንበብ እዚህ ይጫኑ

ከዳንኤል ጎበዜ

ቅዱስ ዮሐንስ  የአዲስ ዘመን ንግሥ

የወንዙ ዉሃ ሙላት ሲቀናንስ

ደመናዉ ሁሉ ድርስ ምልስ

የሸቱ ዛላ ጥንቅሽ የጸሃይ ድምቀቱ መንፈስ

የአዲሱ አዋጅ ቀጠሮ ሲደርስ

የናባዬ የነማዬ ነጭ ልብስ አመቱን ሁሉ የሚያካክስ

የጮፌዉ ማማር የግጫዉ ልብስ።

በጧት ለጸሎት ገስግሰዉ

ንስሃ ገብተዉ ስጋ ወደሙን ተቀብለዉ

አስራት ኩራቱን ከፍለዉ

ስዕለታቸዉን አበርክተዉ

ላጡ ድሆች መጽዉተዉ።

ቅዱስ ዮሐንስ

የአበባ ቆሎ ሲፈካ

ሰፈር ታድሞ ሲያወካ

ቀይ ደሮ በራፍ ላይ ሲያንካካ

የገቢያ ዋጋ ጣራ ሲነካ።

ያለዉ በግ አርዶ

የሌለዉ ዘመድ ጋ ሂዶ

ደሮ ያጣ ጎመን ቀምሶ  አዲስ አመት ተስተናግዶ

በጤና ላከረመዉ ላምላኩ በጸሎት ሰግዶ

ደሳሳ ጎጆ በንቁጣጣሽ ተሽጎድጉዶ

የአበባ ቆሎ ሲፈነጥቅ ትንሽ ምጣድ ተጥዶ

የቡናዉ ጭስ ነዉዶ ምርቃኑ ተንጎድጉዶ

አዲሱ አመት ተወልዶ።

ቅዱስ ዮሃንስ

የአበባዉ መፍካት ፈጥኖ

የጽሃይ ብርሃን የሰማዩን አድማስ ከይኖ

ያረንጓዴዉ  ዉበት የቀስተ ደመና ጃኖ

በንቁጣጣሽ ተኮፍኖ

የተስፋ ዘመን ደስታ ሆኖ።

ቅዱስ ዮሃንስ

ቤተ ዘመድ ተጠራርቶ

ጎረቤት ሁሉ ተገናኝቶ

አብሮ በልቶ አብሮ ጠቶ

ያለፈዉን አዘክሮ ለመጭዉ ዘመን ተጽናንቶ

ሙሉ ልቡን ለአምላክ ሰቶ

አመቱን ለመስራት ተግቶ

እግዜር ኢትዮጵያዉንን በአሜሪካን ጎብኝቶ

ቅዱስ ኡራኤልን በሚኒሶታ አምቶ

ኪዳነ ምህረትን ሰቶን በበረከቱ ሞልቶ

ምእመናንን አፋቅሮ ከሃናቱን  አበርትቶ

ዘመን ያልሻረዉ ጌታ ሁሌም እኛን ጎብኝቶ

ወስብሃት ለእግዚአብሄር

ከዳንኤል ጎበዜ

(ዘ-ሐበሻ) በኢትዮጵያ አቆጣጠር መስከረም 1 ቀን 1945 ዓ.ም የተወለደው ስመጥሩውና ሃገር ወዳዱ ድምፃዊ ተሾመ አሰግድ በሚኒሶታ 61ኛ ዓመት የልደት በዓሉ አድናቂዎቹ በተገኙበት ትናንት እሁድ መስከረም 5 ቀን 2013 ዓ.ም አከበረ።

(ተሾመ የ61ኛ ዓመቱን ኬክ ሲቆርስ)

“አዲስ ዓመት በመጣ ቁጥር ልደቴም ስለሆነ ጭምር ልዩ ትዝታ አለኝ የሚለው” በኢትዮጵያ ስመ-ጥር ከሆኑ ድምጻዊያን መካከል የሆነውና ብዙዎች “ኢትዮጵያዊው ስቲቭ ዎንደር” የሚሉት ተሾመ አሰግድዶ በተወለደ በ5 ወሬ ዓይነ ስውር መሆኑን በዘ-ሐበሻ ጋዜጣ ቁጥር 2 ላይ በሰጠው ቃለ ምልልስ መናገሩ ይታወሳል።
የመጨረሻ አልበሙን ካወጣ 20 ዓመት ያለፈው ይህ ድምጻዊ እስካሁን ስንት ካሴቶችን ሰርተሃል በሚል ጥያቄ አቅርበንለት “ጥቂት ካሴቶችን አውጥቻለው:: ትዝታና ባቲ በሚባለው የሙዚቃ ቅኝት በፊሊፕስ አሳታሚነት በ1960ዎቹ አንድ ሸክላ አውጥቼ ነበር:: ከዛ በተረፈ ያልተሳካለት አንድ ካሴት ሰርቼ ነበር:: ከዛ ወዲህ ግን ጅቡቲ ለ5 አመታት ከቆየው በኋላ ከሮሀ ባንድ ጋር በመሆን ‘የኩባያ ወተት”ን ሰራሁኝ:: ይበልጥ ከሕዝብ ጋር ያስተዋወቀኝም ይሄ ሥራ ነው:: በሌላ በኩል ከነራሄል ዮሐንስ; አሰፉ ደባልቄ እና ኬኔዲ መንገሻ ጋር አንድ ካሴት; እንዲሁም ከማርታ አሻጋሪ; በዛወርቅ አስፋው እና ኤልያስ ተባባል ጋር በመሆን አንድ ኮሌክሽን ሰርቼ ነበር:: በራሴ በኩል 2ኛውን ሙሉ ካሴቴን “ደርባባዬ’ን አውጥቼ ነበር:: ብዙም በሕዝብ ዘንድ አልገባም:: ግን አልፎ አልፎ ሰዎች ያውቁታል::” ሲል ከዚህ ቀደም ለዘ-ሐበሻ መናገሩ ይታወሳል።

የድምፃዊው ተሾመ አሰግድ 61ኛ ዓመት የልደት በዓል በሚኒያፖሊስ ቲስ ፕሌስ ሲከበር የድምፃዊው አድናቂዎች ተገኝተው የነበረ ሲሆን ድምጻዊውም በተለያዩ ጣ ዕመ ዜማዎቹ ልደቱን ሊታደሙ የመጡትን አድናቂዎቹን ሲያዝናና አምሽቷል። ተሾመ በሃገራችን ስለ እውነት ከቆሙ ጥቂት አርቲስቶች መካከል ግንባር ቀደሙ ነው።

እዚህ አሜሪካ – በሀገረ ማርያም – በጊዚያዊ ቤቴ – ጊዚያዊ በረንዳ
ቆሜ ሳነጣጥር
አየሁኝ መንገድ ዳር – ተገትሮ ያለ የቆሻሻ ገንዳ
ዳቦው እንደ ጉድፍ
ወተቱም እንደ እድፍ
ልብሱም እንደ ቅጠል
በገንዳው ከርስ ውስጥ ይረግፋል እንደ ጠል ::
ያሜሪካ መልኳ
አይደለም ህንፃዋ ሰማይ የሚነድለው
አይደለም መንገዷ – እንደ ቆለኛ ቅል የተወለወለው
አይደለም ፖሊስዋ – ዝሆን የሚያህለው
ያሜሪካ መልኳ ጎልቶ የተሳለው
በገንዳዋ ላይ ነው እመንገድ ዳር ባለው
ባገሬ ሰማይ ስር
ሰው ጠኔ ገፍትሮት ሲውድቅ በመደዳ
ያሜሪካ ንስር
ላንዲት ስኒ ሆዱ በጋን እያስቀዳ
እዚያ ማጣት እዳ
እዚህ ማትረፍ እዳ
እዚያ ባዶ መሶብ
እዚህ ሙሉ ገንዳ
ከእለታት አንድ ቀን
በሰማያት እና በምድሪቱ ድንበር
ከእኛ ጎታ አጠገብ የቆሻሻ ገንዳ ተቀምጦ ነበር
የሰማይ አማልክት አላጋጭ ቀልደኛ
“ራበን መግቡን” ስንላቸው እኛ
ብዙ መና ጋግረው ሲያዘንሙ ከሰማይ
የእኛን ጎታ ስተው ከተቱት ገንዳው ላይ::
ከቶ ለምን ይሆን
ያፍሪቃ ህፃናት በደቦ ሚያልቅሱ
የወተቶች አዋሽ – የርጎ ሚሲሲፒ – በበዛበት ዓለም – ጤዛ የሚልሱ
የሹራብ ተራራ – የቡልኮ ጋራ – በበዛብት ዓለም – ጭጋግ የሚለብሱ
የምድር ጠቢባን
ለዚህ ግዙፍ ምስጢር – መልስ አገኝ ብላችሁ – ጠፈር አታስሱ
አሜሪካ ያለው – የቆሻሻ ገንዳ – ግጣሙ ሲከፈት – ወለል ይላል መልሱ::
- በእውቀቱ ሥዩም (September 16, 2013. Maryland | USA)

(ዘ-ሐበሻ) ነዋሪነቱን በሰሜን አሜሪካ ያደረገው ድምፃዊ ደሳለኝ ብርሃኑ አንድን ዘፈን እርሱ እና ሚካኤል ንጉሱ የተባለ ድምፃዊ መጫወታቸውን ተከትሎ የኢትዮጵያ ሕዝብ እንዲያውቅልኝ የምፈልገው አለ በሚል ዘፈኑ የርሱ መሆኑን አስታወቀ። ዜማና ግጥሙን ለሁለታችንም የሰጠን ኤፍሬም አበበ የተባለው ደራሲ ነው ያለው ድምፃዊ ደሳለኝ ደራሲው ዘፈኑን ለሌላ ድምፃዊ እንደሰጠው እያወቀ ሃገር ቤት ርቄ መኖሬን ከግምት በማስገባት ወንጀል ፈጽሞብኛል ብሏል። ቃለ ምልልሱን በቪዲዮ ይመልከቱት።

(ዘ-ሐበሻ) “አለው ነገር” በሚለው ዘፈኑ ከመንግስት ከፍተኛ ድብደባ ደርሶበት የነበረው የባህል ድምፃዊው ፋሲል ደመወዝ አሜሪካ ገብቷል። ድምፃዊው ይሁኔ በላይ በዋሽንግተን ዲሲ ከሚያሳትመው ባውዛ ጋዜጣ ጋር ባደረገው ቃለ ምልልስ “አሜሪካን ሃገር 6 ጊዜ ለመምጣት ሞክሬ ባይሳካልኝም እንደ [ቅዱስ] ያሬድ በሰባተኛው ተሳካልኝ” ብሏል። ፋሲል ከባውዛ ጋር በቪድዮ ባደረገው ቃለ ምልልስ አስቂኝ ገጠመኞቹንም አካፍሏል – የዘ-ሐበሻ ተከታዮችም እንድትካፈሉት አቅርበነዋል።